Lofar krijgt een klein zusje om de zon in de gaten te houden

Het Delfste ingenieursbureau S[&]T en Astron gaan een waarschuwingssysteem bouwen voor zonne-uitbarstingen, die in extreme gevallen radar, gps en radioverbindingen kunnen verstoren. In 2015 ondervond het vliegverkeer in Zweden bijvoorbeeld ernstige vertraging doordat een radar op de luchthaven van Malmö werd verblind. Tot nu toe zijn er geen betrouwbare methoden om de zonne-uitbarstingen realtime te detecteren. Met het nieuwe instrument moeten gebruikers direct maatregelen kunnen nemen als een uitbarsting de aarde bereikt.

De radiotelescoop krijgt de naam Disturb mee (disturbance detection by intelligent solar radio telescope of (un)perturbed radiofrequency bands) en zal bestaan uit twaalf tot twintig antennestations verspreid over de wereld. Het ontwerp is gedeeltelijk gebaseerd op Lofar- en Ska-radiotelescopen. Wanneer een uitbarsting gedetecteerd wordt, zal grote broer Lofar direct worden ingeschakeld om meer data te verzamelen.

Disturb wordt gebouwd op verzoek van het Ministerie van Defensie. Daarnaast is het KNMI betrokken. Zij willen de gegevens beschikbaar maken voor respectievelijk militaire en civiele gebruikers. S[&]T en Astron zullen de komende tijd eerst werken aan het ontwerp, wat naar verwachting vijftien maanden in beslag neemt. Daarna wordt in een vervolgproject een prototype op volle schaal gebouwd, wat uiteindelijk uitgebreid zal worden naar een werelddekkend netwerk.