Kees Beenakker

16 December 2009

Wie herinnert zich niet de James Bond-film ’A view to a kill‘ waarin 007 middels krachtdadig optreden voorkomt dat boef Max Zorin met behulp van een microchip een kernexplosie veroorzaakt en vervolgens heel Silicon Valley platlegt. Inmiddels zijn we 25 jaar verder en wederom worden de chip magische krachten toebedacht, zij het nu in de gedaante van een nanochip. Het verhaal dat op internet circuleert, is dat op bevel van de overheid en in een samenzwering met de farmaceutische industrie tegelijkertijd bij het injecteren van het vaccin tegen de Mexicaanse griep een nanochip wordt ingespoten die de mensen tot slaaf van de overheid maakt. Iedereen die deze implantatie weigert, komt in een van de honderden speciaal opgerichte gevangenissen waar je alleen maar uitkomt nadat je met een chip bent geïnfecteerd.

Even los daarvan dat dit verhaal niet getuigt van enig vertrouwen in de overheid, zeker niet strookt met de medische ethiek en bovendien met een eenvoudige microscoop snel te controleren is, is de vraag of er echte technologische belemmeringen zijn die deze boze fantasieën definitief naar het rijk der fabelen kunnen verwijzen. Zeker, koeien krijgen al chips in hun oor om ze te kunnen identificeren en hun voeding aan te passen en honden en waarschijnlijk nog vele andere dieren zijn ook niet helemaal chipvrij. Deze RFID-chips kunnen vrij klein zijn, 0,1 bij 0,1 mm of zo. Qua grootte en biocompatibiliteit kan het dus. Bij mensen kennen we al voorbeelden van geïmplanteerde chips zoals hersenstimulatoren om de nare effecten van Parkinson tegen te gaan, oogimplantaten die mensen weer laten zien en oorimplantaten die mensen weer laten horen. Maar mensen tot slaaf maken?

De toenemende vergrijzing zal de vraag naar nano-elektronica alleen maar doen toenemen en daarmee ook de onderzoeksinspanningen. Verlaging van de vermogensdissipatie van geïntegreerde circuits, het in vivo genereren van elektrisch vermogen en draadloze sensornetwerken openen een reeks van nieuwe toepassingen. Om er een paar te noemen: het op afstand monitoren van ouderen met gezondheidsproblemen, waardoor ze niet of later in een verpleegtehuis worden opgenomen, en continue controle op afstand van patiënten op de intensive care. Er kan nu al veel, maar nieuwe ontdekkingen in de neurofysiologie zullen het wellicht ook mogelijk maken ons gedrag te beïnvloeden. Een chip om te stoppen met roken bijvoorbeeld, maar misschien ook een chip tegen ADHD.

Zoals altijd kan nieuwe technologie zowel ten goede als ten kwade worden aangewend. Over zo‘n vijftig jaar lijkt het beeld van een Kim Jong-Il die de hele Noord-Koreaanse bevolking dwingt een chip te laten implanteren geen sciencefiction meer. Al schrijvend doet dit beeld me denken aan de onlangs overleden Joop Doorman. Als filosofiehoogleraar stond hij aan de wieg van de invoering van het vak ethiek aan de TU Delft. Sindsdien is dat vak niet meer weg te denken uit de opleiding van een ingenieur. De rondzingende verhalen over de nanochip laten zien waarom.

 advertorial 
Benelux RF Conference 2023 - PhD pitches

PhD pitches at the Benelux RF Conference

Learn about the latest trends and developments in high-end RF techniques. On 24 May, the Benelux RF Conference will take place in Nijmegen. New this year are the PhD pitches, in which young professionals present their research results. Make sure to reserve your seat in time and register now.