Boekhoorn verlost campus van Philips-stempel

Over tien jaar wil nieuwe eigenaar Marcel Boekhoorn de High Tech Campus hebben uitontwikkeld tot een open-innovatiecentrum van internationale allure. Dan moet niet alleen de nu nog ongebruikte dertig procent van het terrein een bestemming hebben gekregen maar moeten ook de Apples van deze wereld een stevige researchpoot hebben op het bedrijvenpark.

De dag voor Hemelvaart is op de High Tech Campus (HTC) de eerste steen gelegd van een tweede verzamelgebouw voor mkb‘ers en starters. In tegenstelling tot het inmiddels volledig bezette Bèta 1 richt Bèta 2 zich specifiek op bedrijven in de medische technologie en energie. Daarnaast gaat dit najaar de eerste paal in de grond van het Device Processing Building, het nieuwe pand voor Solliance en partners. Rond dezelfde tijd start bovendien de renovatie van gebouw 48, dat op de nominatie stond om te worden gesloopt maar nu een volledige modernisering ondergaat om als onderkomen te dienen voor de meer dan duizend researchers en andere medewerkers van Philips Lighting die in 2013 naar het bedrijvenpark komen. Ondertussen zullen de algemene voorzieningen, zoals de restaurants in de Strip, meegroeien om deze enorme toestroom aan nieuwe bewoners aan te kunnen.

De HTC timmert hard aan zijn toekomst, maar niet langer onder de vlag van Philips. Eind maart deed het elektronicaconcern dat de campus in 1998 opzette als centrum voor zijn researchactiviteiten en –faciliteiten en in 2003 openstelde voor derde partijen de 246 duizend bebouwde en 130 duizend ongebruikte vierkante meters voor 425 miljoen euro over aan Marcel Boekhoorn. Deze ondernemer-investeerder heeft de site en het management ervan ondergebracht in zijn vastgoedvehikel, de Amsterdamse Chalet Group. ’Met zijn investeringen focust Marcel op hightech, research en, in mindere mate, stenen‘, verklaart Jan-Willem Neggers, vanuit Chalet betrokken bij de onderhandelingen en nu verantwoordelijk voor de aanwinst. ’De campus vormt de ideale combinatie.‘

Binnen Chalet zal de HTC onder leiding van directeur Frans Schmetz zo veel mogelijk zijn eigen koers varen en zijn eigen broek ophouden. ’Maar waar het kan, helpen we elkaar natuurlijk‘, verduidelijkt Neggers. ’Marcel Boekhoorn is vooral erg geïnteresseerd in beginnende bedrijven die al wel een technologie hebben maar nog geen richting waarin ze zich verder willen ontwikkelen. Hij helpt hen die toepassing te vinden en biedt vervolgens financiële en andere ondersteuning om er iets van te maken. Dat gaat hij ook doen op de campus. Bij verschillende bedrijfjes en zelfs Philips is hij al langs geweest. Andersom zouden ondernemingen in zijn portefeuille kunnen profiteren van een vestiging op de campus of het wereldwijde netwerk van onder meer Philips.‘

Groot voordeel is ook Boekhoorns neutraliteit, vindt campusdirecteur Schmetz. ’Met Philips als eigenaar was er voor bedrijven als Nec, Panasonic en Samsung een zekere barrière om naar de campus te komen. Het was toch een concurrent, al dan niet uit het verleden, die hier de huisbaas was. Het gevoel dat die over hun schouders zou meekijken en zou meebepalen wat ze wel en niet mogen doen, weerhield hen ervan zich hier te vestigen. De komst van een onafhankelijk instituut als het Holst Centre heeft de drempel al verlaagd, zoals de deelname van Nec, Panasonic en Samsung aan onderzoeksprojecten daar bewijst. Met Marcel Boekhoorn als eigenaar kan de campus helemaal neutraal staan naar huidige én toekomstige bewoners. Naast de economische overwegingen was dat een belangrijke reden voor Philips om te verkopen.‘

De rol van de geestelijk vader is hiermee niet uitgespeeld. ’Philips blijft belangrijk voor de campus‘, stelt Schmetz. ’Het bedrijf is een van de grootste huurders. Bovendien heeft het nog steeds een geweldige aantrekkingskracht voor andere ondernemingen. Philips is nog altijd een grote naam in de wereld als het gaat om innovatie, met name in healthcare en lighting. Dat wekt een hoop interesse en trekt een heleboel samenwerkingsprojecten.‘

Volledig bezet

Op dit moment herbergt de High Tech Campus meer dan honderd grote en kleine organisaties, die samen ruim achtduizend mensen in dienst hebben van zo‘n zestig nationaliteiten. ’Wij delen ze in in drie toepassingsgebieden‘, legt Schmetz uit. ’Als eerste hebben we de bedrijven die actief zijn in de medische technologie. Dan gaat het niet alleen over apparatuur, maar bijvoorbeeld ook over diagnostiek en therapie. Tweede domein is energie, met name solar. In de derde groep vallen de ondernemingen die zich bezighouden met user experience. Dat loopt van communicatie en smart environments, via navigatie en gaming tot traditionele consumentenelektronica in een nieuw jasje.‘

’De basis van de campus wordt gevormd door onderdelen en spin-outs van Philips die zijn gebleven‘, gaat Schmetz verder. ’Denk aan Miplaza, nu onderdeel van Philips Innovation Services, en NXP. Daarnaast hebben we een heleboel beginnende bedrijven verzameld in Bèta 1. Enkele van de spin-outs en start-ups zijn weer overgenomen, zodat we nu ook grote internationale ondernemingen op de campus hebben. Voorbeelden hiervan zijn ABB, Intel en Teledyne Dalsa, na inlijving van respectievelijk Epyon, Silicon Hive en de CCD-business van Philips.‘

Ook kennisinstituten hebben de weg naar de HTC gevonden. ’We bieden inmiddels onderdak aan verschillende onderzoeksinstellingen‘, vertelt Schmetz. ’Holst is hier in zes jaar uitgegroeid tot een organisatie met tweehonderd researchers uit dertig landen en zo‘n 35 participerende bedrijven. En van de TUE werken er sinds kort 45 afstudeerders in ons life sciences-centrum aan medisch-technologische projecten. Daarbij delen ze niet alleen kennis met andere bewoners maar ook apparatuur, zodat de universiteit die niet zelf hoeft aan te schaffen. Onder hetzelfde motto zet de Universiteit Utrecht hier binnenkort 25 studenten neer.‘

Rond deze R&D-kern hebben verschillende dienstverleners hun domicilie op de campus, zoals adviesbureaus en netwerkbeheerders. ’Die zijn niet direct technologisch innoverend‘, geeft Schmetz toe, ’maar hun ondersteuning is wel superbelangrijk. Jaren geleden hadden we slechts één patentbureau: Philips IP&S. Dat werkte echter alleen voor Philips; derden konden er niet aankloppen. Nu hebben we er drie waar iedereen terechtkan. Dit soort partijen past binnen onze filosofie om bedrijven volledig te ontzorgen, zoals we ook de boven- en ondergrondse infrastructuur, de catering, de schoonmaak en bijvoorbeeld het bloemetje op het bureau van de baas kunnen regelen.‘

De toegevoegde waarde van het ecosysteem met al zijn faciliteiten is zo groot dat bedrijven bereid zijn daar meer voor te betalen. Schmetz: ’Ik ontken niet dat we met de huur aan de bovenkant van de markt zitten, maar dan zeg ik meteen: kwaliteit heeft zijn prijs.‘ Erbij horen is voor de HTC-bewoners belangrijker dan het goedkoopste onderkomen hebben, meent Neggers van de Chalet Group. ’Waar veel businessparken tegenwoordig grote leegstand kennen of zelfs compleet uitgestorven zijn, is de campus volledig bezet. Alles bij elkaar opgeteld, blijkt het met die prijs bovendien wel mee te vallen: als je je eigen faciliteiten moet regelen, ben je een stuk duurder uit, helemaal als je bijvoorbeeld een eigen cleanroom moet inrichten.‘

Rustiger in zijn stoel

De 130 duizend ongebruikte vierkante meters, zo‘n dertig procent van het totaal, bieden nog voldoende ruimte voor uitbreiding. Daartoe kan Schmetz bogen op een flink acquisitieapparaat, waarin naast zijn mensen ook vertegenwoordigers zitten van bedrijven op de campus, de Brabantse Ontwikkelingsmaatschappij en Brainport Development. ’Samen hebben we regelmatig overleg, jagen we potentiële nieuwe bewoners na en organiseren we bijvoorbeeld internationale missies. Die prospects zoeken we in de drie thema‘s health, energy en experience en de geografische gebieden Japan, Taiwan en China, in die volgorde. Heel belangrijk is ook Duitsland en dan met name de regio‘s rond München en Stuttgart.‘

Niet iedereen kan zomaar neerstrijken op de campus. ’Een accountantskantoor dat hier zijn mkb-afdeling voor Zuid-Nederland wil vestigen, krijgt nul op rekest, hoe mooi zo‘n huurder ook zou zijn in de huidige vastgoedcrisis. Het zou wel kunnen als dat kantoor zich specifiek richt op de hightech‘, aldus Neggers. ’Het is heel makkelijk om te bezwijken voor de verleiding om partijen toe te laten die niets toevoegen aan het ecosysteem van open innovatie, maar uiteindelijk is dat zelfmoord omdat je dan verwordt tot een gewoon bedrijventerrein.‘ Een ballotagecommissie houdt een kritisch oogje in het zeil, zegt Schmetz, zowel bij potentiële nieuwelingen als bij bestaande bewoners. ’Een aantal organisaties heeft nu alleen een verkoopkantoor hier, maar we verwachten wel van hen dat ze dat op termijn uitbreiden met R&D-capaciteit. Doen ze dat niet, dan zullen we nog eens kritisch kijken bij de verlenging van hun huurcontract.‘

De ambitie is om de campus uit te ontwikkelen tot een open-innovatiecentrum voor de grootmachten uit de internationale hightech. De Apples van deze wereld zullen echter niet van vandaag op morgen met hele R&D-legers landen in Eindhoven-Zuid. ’Het is niet zo dat we even naar het Verre Oosten afreizen en terugkomen met een lab van vijftig man‘, lacht Schmetz. ’Meestal begint het vrij klein, typisch met een vooruitgeschoven verkennerspost. Of bedrijven gaan meedraaien met projecten bij een van de kennisinstituten hier, zoals Nec, Panasonic en Samsung nu doen bij Holst. De hoop is dan dat ze de smaak te pakken krijgen en zelf iets starten met tien of twintig researchers.‘ ’Het zijn lange trajecten‘, weet ook Neggers. ’Bij Solliance zijn er bijvoorbeeld jaren overheen gegaan. Maar op het moment dat de kogel door de kerk is, zie je direct de aantrekkingskracht: meteen melden zich andere partijen die erbij willen zijn.‘

Neggers schat dat de complete uitontwikkeling nog zo‘n vijf à tien jaar in beslag neemt. ’In het licht van de vastgoedcrisis zullen wij als investeerder wat meer tijd nemen en wat voorzichtiger opereren. We gaan niet zomaar op risico duizenden vierkante meters bebouwen. Daardoor zal het dichter bij de tien jaar liggen dan bij de vijf.‘ Hij twijfelt er echter niet aan dat de High Tech Campus een beter lot beschoren zal zijn dan het gemiddelde bedrijvenpark. ’Wat er nu staat, is al zo goed dat ik ervan overtuigd ben dat we het project volgens plan kunnen uitvoeren. In de paar maanden dat we de campus nu in bezit hebben, zijn ook wij helemaal geïnfecteerd geraakt met het open-innovatievirus.‘

En mocht het toch even minder gaan, dan hoeven bewoners niet te vrezen voor een huurverhoging omdat Chalet zijn targets moet halen. ’Er is voor ons geen reden om de exploitatie van de campus onder druk te zetten‘, bezweert Neggers. ’Daarmee zouden we de verdere ontwikkeling alleen maar frustreren, terwijl die uitbouw juist het geld oplevert. Bovendien is Marcel niet beursgenoteerd; hij hoeft aan niemand anders verantwoording af te leggen dan aan zichzelf en hij zal zich dus nooit gedwongen zien om beslissingen te nemen onder druk van de markt of aandeelhouders. Ook heeft hij zijn investeringen dermate gespreid dat ze elkaar altijd wel compenseren. Dit alles maakt dat hij veel rustiger in zijn stoel zit en zich langere termijnen kan permitteren.‘