Een beginnetje. Zo moet de ‘subsidieaanvraag’ à 168 miljoen euro worden gezien die Brainport Eindhoven vorige week indiende bij het kabinet. Want op termijn moet er structurele financiering komen, vergelijkbaar met de manier waarop het Rijk de grote steden extra steunt.
Het voorstel dat Wim van der Leegte 19 januari overhandigde aan staatssecretaris Keijzer van Economische Zaken en Klimaat is betrekkelijk klein bier. Met een beroep op de zogenaamde regio-enveloppe vraagt Brainport Eindhoven slechts om 168 miljoen euro. Het potje bevat 950 miljoen euro, bedoeld om knelpunten in het land op te lossen. Verschillende regio’s zijn uitgenodigd om hun plannen in te dienen, het kabinet beslist welke het landsbelang het meeste dienen.
Zuid-Oost Brabant vraagt op drie punten steun van het Rijk. Ten eerste het aantrekken en behouden van talent. Met alleen de Nederlandse afstudeerders kunnen bedrijven het groeiende aantal vacatures niet vervullen, denken zij. Dat betekent investeren in onderwijs, werven in het buitenland, en internationale kenniswerkers die hierheen komen of zijn gekomen ter wille zijn met bijvoorbeeld eenvoudige procedures.
Ten tweede willen de mensen die de regio komen versterken niet alleen een leuke baan, maar ook iets te doen hebben. Anders gaan ze misschien liever naar Cambridge, München of Singapore. Eindhoven wil daarom zich een meer grootstedelijk karakter aanmeten op het gebied van cultuur, kunst en sport.
Ten slotte wil Brainport Eindhoven zijn innovatiekracht verder uitbreiden met twee publiek-private instituten die de kloof tussen onderzoek en applicatie overbruggen. Het Photonic Integrated Technology Center zal onderzoeksconcepten in de geïntegreerde fotonica klaarstomen voor de industrie, terwijl het ‘nieuwe Natlab’ Eindhoven Engine zich op de moeilijkste vraagstukken van het bedrijfsleven wil richten.
Eindhoven als vijfde grote stad
Het volledige plan kost 371 miljoen euro, waarvan Eindhoven en naburige gemeenten 203 miljoen euro zelf financieren. Voor een deel gaat het om een eenmalige impuls, bedoeld om zaken op te starten die zich daarna zelf kunnen bedruipen (al dan niet met behulp van bestaande subsidieregelingen). Met name op voorzieningengebied spreken de indieners echter van een noodreparatie, een overbrugging totdat structurele financiering is geregeld.
Dat is namelijk waar Brainport Eindhoven naartoe wil. Nu de regio na jarenlange bovengemiddelde groei tegen grenzen begint aan te lopen, mag het Rijk best een handje toesteken, zo luidt het argument. De vier grote steden krijgen immers ook speciale ondersteuning van het Rijk. Zo ontvangen Amsterdam, Den Haag, Rotterdam en Utrecht per inwoner gemiddeld een kwart meer uit het Gemeentefonds dan Eindhoven. Via het Gemeentefonds krijgen gemeenten geld van het Rijk om hun wettelijke taken uit te voeren. Het is voor veel gemeenten de belangrijkste inkomstenbron.
Brainport Eindhoven heeft reden om aan te nemen dat er een speciaal arrangement met het Rijk komt. De regio is vorig jaar als Mainport erkend en staat daarmee formeel op gelijke voet met luchthaven Schiphol en de Rotterdamse havens. In het regeerakkoord staat dat de invulling van deze status verder zal worden uitgewerkt. Maar of het Rijk de vorig jaar gepresenteerde 10,2 miljard kostende actieagenda – met daarin veel van dezelfde punten als in het regio-enveloppevoorstel – volledig zal uitvoeren, valt nog te bezien.