Er ligt een enorme zak geld klaar voor de Chinese halfgeleiderindustrie. Toch doen toeleveranciers er goed aan niet over één nacht ijs te gaan.
De halfgeleiderindustrie in China groeit snel. In drie jaar tijd, van 2013 tot 2016, verdubbelden de uitgaven van Chinese chipbedrijven aan productiemachines. Daarmee kwam het land voor het eerst in de historie in de top drie grootste afnemers van halfgeleiderapparatuur, vóór de Verenigde Staten en Japan. Maar als het zijn forse ambities wil realiseren, zal het de komende jaren ook het gat met Zuid-Korea en Taiwan moeten overbruggen (zie figuur).
China’s ambities maken deel uit van het in 2014 gepresenteerde plan Made in China 2025, een strategie om in tien hightechsectoren meer zelfvoorzienend te worden (zie ‘Chinees hightechmasterplan jaagt Westen stuipen op het lijf’). Geen hightech zonder halfgeleiders en voor de chipindustrie heeft China daarom speciale aandacht – en fondsen. Voor implementatie van de National Guideline for Development of the IC Industry hebben de regering en regionale overheden meer dan honderdvijftig miljard dollar klaarliggen. Het belangrijkste doel: in 2025 zeventig procent van de chips zelf produceren die het land nu nog grotendeels in het buitenland koopt (zie ‘China’s cunning semiconductor plans’).
De uitrol van het plan is inmiddels begonnen. Industriewatchers tellen zeker twintig nieuwe fabs in voorbereiding. Meest in het oog springende initiatief zijn de dram- en 3d-nand-fabs van de Tsinghua Unigroup met een gezamenlijk kostenplaatje van 54 miljard dollar. Het zijn niet alleen Chinese bedrijven die meedoen, ook buitenlandse bedrijven haken aan: Globalfoundries, Intel, Samsung, SK Hynix, TSMC en UMC komen naar China of breiden er hun activiteiten uit.
Bubbels
De grote vraag, vooral voor toeleveranciers die kansen ruiken: lukt het China deze keer wél om meters te maken? Het land onderneemt al sinds de jaren tachtig pogingen om de halfgeleiderindustrie naar een hoger plan te tillen. Deze worden over het algemeen niet als een succes beschouwd, al is de sector wel gegroeid. China maakt inmiddels een kleine vijf procent van alle chips (zie tabel), maar het verschil tussen binnenlandse consumptie en productie neemt nog altijd toe. Wel herbergt het land ondertussen een aanzienlijke fabless-sector.
Device lifecycle management for fleets of IoT devices
Microchip gives insight on device management, what exactly is it, how to implement it and how to roll over the device management during the roll out phase when the products are in the field. Read more. .
Experts achten de huidige strategie kansrijker dan de vorige, niet alleen vanwege de schaal en reikwijdte van de nieuwe generatie plannen. Sinds de laatste grote poging is de Chinese economie weer een paar slager groter en is het kennisniveau in industrie en onderwijs verhoogd.
Ook laat de overheid deze keer meer over aan de markt: zij wil weliswaar nationale kampioenen creëren, maar wijst deze niet op voorhand aan. Peking lijkt bovendien geleerd te hebben van de strubbelingen in led- en pv-productie. De manier waarop dat werd aangepakt, leidde tot grote en ook voor China kostbare bubbels in de markt. Dat wil het land deze keer voorkomen, dus het strooit niet lukraak met geld.
| Rang | Bedrijf | Product | Omzet 2013 | Omzet 2014 | Omzet 2015 | Omzet 2016 |
|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | SK Hynix | Dram | 3200 | 4040 | 4100 | 3680 |
| 2 | Smic | Foundry | 1962 | 1970 | 2236 | 2921 |
| 3 | Samsung | 3d-nand | 0 | 270 | 2370 | 2725 |
| 4 | Hua Hong Semi | Foundry | 585 | 665 | 650 | 712 |
| 5 | TSMC | Foundry | 510 | 550 | 590 | 635 |
| 6 | Intel | 3d-nand | 2650 | 2710 | 1830 | 520 |
| 7 | Shanghai Huali | Foundry | 210 | 295 | 370 | 460 |
| 8 | CR Micro | Foundry/Std. pr. | 165 | 180 | 190 | 205 |
| 9 | Diodes-BCD | Foundry/Std. pr. | 155 | 170 | 180 | 200 |
| 10 | XMC | Foundry/3d-nand | 150 | 165 | 175 | 195 |
| Andere bedrijven | 692 | 720 | 724 | 740 | ||
| Totaal China | 10279 | 11735 | 13415 | 12993 | ||
| Marktaandeel China (%) | 3,8 | 4,0 | 4,6 | 4,4 |
Afschrikking
Mede om deze reden is niet gezegd dat alle geplande fabs daadwerkelijk worden gebouwd. Op zijn minst gaat het voor sommige projecten nog jaren duren voordat de schop de grond in gaat. Toch gaan de meeste marktonderzoekers ervan uit dat de Chinese investeringen in ic-kapitaalgoederen de komende jaren opnieuw zullen verdubbelen, piekend tot meer dan veertien miljard dollar in 2019. Daarmee zou China inderdaad de grootste afnemer van halfgeleiderapparatuur worden, maar waarschijnlijk slechts tijdelijk.
De grootste bedreiging voor de plannen is gebrek aan intellectueel eigendom. Vooral in geheugens moet China helemaal van de grond af aan beginnen. Plannen om hiaten in de kennis op te vullen met overnames in het buitenland zijn beantwoord met emmers koud water, met name door toedoen van de autoriteiten in Washington en Taipei. Alleen al de Tsinghua Unigroup liep blauwtjes bij onder meer Fairchild, Hynix, Mediatek, Micron en Western Digital. En China zou niets liever willen dan de 3d-nand-tak van Toshiba overnemen, maar naar verluidt, wil de Japanse regering daar geen toestemming voor geven.
Zelf varianten van de bekende geheugentypes ontwikkelen is een zo goed als onmogelijke opgave. Al het intellectueel eigendom in de markt wordt goed bewaakt en de reverse-engineeringteams van Samsung en SK Hynix zullen Chinese chips tot op de nanometer inspecteren op patentinbreuk. Dat is eerder gebeurd: toen China’s meest geavanceerde foundrybedrijf Smic online ging in 2003 kwam het vrijwel direct in conflict met TSMC – en het verloor.
In logic is er wat meer manoeuvreerruimte voor China, omdat er meer buitenlandse animo is om de bestaande en verouderde logic-productie aan te vullen met trailing-edge processen. Globalfoundries komt bijvoorbeeld 22-nanometer-fdsoi produceren en Smic werkt met onder meer Imec om 14-nanometer-cmos te ontwikkelen.
China krijgt dus wel hulp uit den vreemde, maar over het algemeen blijken buitenlandse bedrijven niet of nauwelijks bereid strategische controle over bedrijfsvoering en kennis op te geven. Daarom richt China zijn pijlen inmiddels niet meer op bedrijven, maar op mensen. Headhuntbureau Trendforce signaleert een grootschalige en agressieve Chinese recruiteringscampagne voor gekwalificeerd semiconpersoneel, met name voor senior managers en engineers. Chipmakers zullen hun concurrentiebedingen echter flink aanscherpen en strikter gaan handhaven. De eerste rechtszaken ter afschrikking zijn al een feit: Micron klaagt honderd voormalige werknemers aan die in China aan de slag zijn gegaan en TSMC sleept een voormalige werknemer voor de rechter voor diefstal van bedrijfsgeheimen.
Onmogelijk
Semicontoeleveranciers over de hele wereld willen natuurlijk graag profiteren van de opkomende Chinese markt. Hun ambities worden echter doorkruist door onzekerheid. Op korte termijn zal China zich hoogstwaarschijnlijk ontwikkelen tot de grootste groeiregio, maar of het om een stuip gaat of de start van een langdurige trend, is onduidelijk. Zonder technologie, intellectueel eigendom en hulp van het buitenland kan de industrie onmogelijk concurreren. Dat maakt het moeilijk het juiste niveau van engagement te bepalen.
Bits&Chips wil graag in contact komen met Nederlandse semiconbedrijven die in China actief zijn of willen worden. Mail naar: paul@techwatch.nl.