Na een stroperig ontwikkeltraject van zeventien jaar en een meer dan drievoudige kostenoverschrijding wordt het Europese satellietplaatsbepalingsysteem Galileo morgen eindelijk operationeel. Af is het nog lang niet, pas in 2020 zullen alle benodigde satellieten in een baan om de aarde zijn gebracht. Maar de Galileo-signalen kunnen al wel de werking van de twee huidige systemen, het Amerikaanse gps en het Russische Glonass, verbeteren. Een ‘gps-ontvanger’ moet hiervoor al wel toegerust zijn op Galileo-signalen.
Galileo moet een aantal voordelen opleveren ten opzichte van zijn Amerikaanse en Russische tegenhangers. Het openbare signaal zal uiteindelijk een plaatsbepaling geven nauwkeuriger dan een meter, en een versleutelde dienst voor betalende klanten moet op centimeterniveau gaan werken. Ook is er een versleuteld signaal voor overheidsgebruik. Daarnaast voorziet Galileo in het doorsturen en beantwoorden van noodsignalen, wat search-and-rescue-missies sterk moet verbeteren.
De geschiedenis van Galileo gaat terug tot 1999, toen de Europese Unie met plannen kwam voor een eigen, publiek, satellietplaatsbepalingsysteem, als tegenhanger van de militaire systemen van de VS en Rusland. De totale kosten werden begroot op drie miljard euro. In 2002 werd besloten de bouw en exploitatie grotendeels bij het bedrijfsleven neer te leggen en een publiek-privaat consortium met onder meer Alcatel-Lucent, EADS en Thales ging hiermee aan de slag. Dit liep echter stuk, en in 2007 trok de Europese Commissie het project naar zich toe. Ondertussen liepen de kosten fors op, waardoor het vinden van budget de nodige kopzorgen opleverde.
Na diverse proefsatellieten – waarvan er een eigenlijk bedoeld was om de radiofrequenties bezet te houden – werd twee jaar geleden uiteindelijk begonnen met het lanceren van de operationele kunstmanen. Ook dat ging weer niet van een leien dakje, de eerste twee kwamen in een verkeerde baan terecht en zijn nu slechts gedeeltelijk bruikbaar. Met deze twee meegerekend, gaat Galileo nu van start met negen operationele satellieten. Op korte termijn komen daar twee exemplaren bij die in mei gelanceerd werden en nu de nodige tests doorlopen. Vier andere kunstmanen werden afgelopen maand gelanceerd en worden als het goed is binnen enkele maanden operationeel. De kosten zijn hierbij opgelopen tot elf miljard euro. Tot 2020 wordt de constellatie nog verder uitgebreid tot 24 operationele satellieten.
