25 May 2018

Op 26 maart is Ed van Tuijl plotseling overleden op 65-jarige leeftijd. Hij werkte bij Philips, stond aan de wieg van chipontwerphuis Axiom IC en was deeltijdhoogleraar aan de Universiteit Twente.

Elektronica is een moeilijk vak. De tekstboeken begrijpen lukt meestal nog wel. Jammer genoeg is dat niet altijd voldoende om het ook naar behoren te doen werken in de praktijk. Er zijn weinig mensen die zo veel wisten over elektronica in het echt dan Ed van Tuijl.

Ed en ik ontmoetten elkaar vaak op conferentie(comité)s en doctoraatspromotiecommissies (meestal in Twente en Eindhoven). Als er een da-converter aan te pas kwam, was Ed van de partij. En dan was het een genot om hem op zijn typisch wijze zijn kennis te zien etaleren. Altijd minzaam, maar toch to the point.

Als geen ander wist Ed in zijn vakgebied wat werkte en niet werkte, wat al geprobeerd en niet gepubliceerd was, wat wel gepubliceerd was, maar toch niet goed werkte, wat wel werkte, maar niet geopenbaard was, enzovoorts. De arme promovendus wist vaak veel minder waar precies de klepel hing – als die al een klepel zag. Met een bemeten glimlachje maakte Ed hem dat tijdens de oppositievoering duidelijk. Om dan toch gul mede de bul goed te keuren zolang er maar een zinnig antwoord kwam. Je mag een jonge beginner niet afwegen met de schaal van decades ervaring.

Met Eds heengaan hebben de Lage Landen een ervaren en gevat elektronicus verloren.

 advertorial 
Microchip

Device lifecycle management for fleets of IoT devices

Microchip gives insight on device management, what exactly is it, how to implement it and how to roll over the device management during the roll out phase when the products are in the field. Read more. .

Georges Gielen, KU Leuven

Wat zou Ed op deze plaats hebben geschreven? Ik twijfel of het wel een hele regel zou vullen. Hij was meer een denker dan een prater of schrijver. Ed wist dat echte invloed niet afhangt van fraai geschreven zinnen of eloquente redeneringen, maar van de inhoud van de argumenten. Hij bezat een diep inzicht in veel technische problemen, of het nu over akoestiek ging, schakelingen of complexe systemen. Een opmerking van hem was altijd raak.

In de vijf jaar dat we samenwerkten in het Natlab demonstreerde Ed dat elke dag. Zijn team legde de basis voor USB 2, de super audio cd en veel innovatie in de elektronica. Als Twents hoogleraar ging hij daarmee door en stond hij aan de wieg van nog meer belangrijke vernieuwingen.

Ed eiste nooit de eer voor zichzelf op. Een doctorstitel: ach toch. Een managementfunctie: nee, laat maar. Hij was wars van het felle licht van de schijnwerpers. De jonge medewerkers mochten de voordrachten geven, aan vergaderen had hij een hekel. Maar je kon altijd een beroep op hem doen: als collega en vriend op moeilijke momenten.

Ed had een stabiel karakter. We trotseerden de ‘going digital’-stormen. Uiterlijk beroerde hem dat niet; ook van dat soort vernieuwing doorzag hij de mogelijkheden en de beperkingen. Hij sprak ze uit: rustig, beheerst, accuraat. Want ook gezagsdragers moesten uiteindelijk buigen voor correcte argumenten.

Ed heeft in onze hoofden een aantal inzichten en uitspraken over schakelingen, systemen en organisaties achtergelaten. Dat is ons deel van zijn erfenis en zo blijft hij deel uitmaken van ons leven.

Marcel Pelgrom, collega bij Philips

Lekkage_in_WAY5
Lekkage in Natlab-gebouw WAY. Helemaal links op de foto staat Ed van Tuijl, de tweede van rechts is Marcel Pelgrom.

Het moet rond 1986 zijn geweest dat Ed interesse toonde om samen te werken met de Universiteit Twente. Hij begeleidde vanuit Philips Nijmegen afstudeerders op de UT op het gebied van audioversterkers. De samenwerking beviel wederzijds zo goed dat hij in 1993 deeltijdhoogleraar werd.

Ed begeleidde enorm veel studenten, veel meer dan menig voltijds hoogleraar. Hij wist enorm veel van bijna alles en dat maakte hem bijzonder geliefd. Versterkers, luidsprekers, camera’s: Ed ontwierp ze waar je bij stond! Ook richtte hij samen met een clubje promovendi en twee Bruco-mannen Axiom IC op, later overgenomen door Teledyne Dalsa. Studenten konden enorm veel van hem leren en ze volgden hem vaak na het afstuderen, om bij hem te kunnen werken. Op feestjes was Ed meestal de laatste die vertrok, maar een paar uur later stond hij gewoon weer college te geven. Hij was een bikkel. De laatste twee jaar ging het minder goed met zijn gezondheid. Langzaam werd Ed minder de Ed die we kenden.

Na bijna 25 jaar op de UT ging Ed afgelopen maart met pensioen. Drie weken later overleed hij plotseling in zijn woning. Gelukkig hebben we nog een gezellig afscheidsdiner kunnen houden om hem te bedanken voor alles wat hij voor ons heeft betekend. Ik had niet gedacht dat het afscheid definitief zou zijn.

Bram Nauta, Universiteit Twente

Wat een nare schok toen Ed overleed. Het ging dan misschien al een tijdje niet zo goed met zijn gezondheid, maar dit was toch wel heel onverwacht. Op zijn begrafenis werd nog eens duidelijk dat hij op veel mensen een grote invloed heeft gehad.

Zelf leerde ik Ed negentien jaar geleden kennen, eerst als docent en vervolgens als stage- en afstudeerbegeleider, promotor, medeoprichter van Axiom IC en collega bij Teledyne, de UT en Axign. Ik heb vele goede herinneringen, maar toch wel in het bijzonder aan de tijd dat hij me begeleidde bij Philips Research.

Studenten die in Eindhoven geen kamer konden vinden, konden bij Ed terecht en daar leerden we hem ook kennen als een echte levensgenieter, maar wel een met een ijzeren discipline. ’s Avonds kwamen het bier en de sigaren tevoorschijn (die laatste niet als er een marathon voor de deur stond) en dan kon er tot diep in de nacht worden gediscussieerd over techniek of aanverwante zaken, waarbij Ed altijd weer verbaasde met diepgaande kennis over de meest uiteenlopende onderwerpen. De volgende ochtend stapte hij gewoon weer op de fiets naar het werk, lekker vroeg, weer of geen weer, de studenten nog moe achterlatend.

Ik zal Ed missen en hem blijven herinneren om zijn geweldige kennis en kunde en om zijn kalme en vriendelijke persoonlijkheid.

Daniël Schinkel, collega bij Philips, Axiom, Teledyne, de UT en Axign

Ed was een rolmodel voor mij: een van mijn grote goeroes. Heel veel vakkennis, maar bovendien altijd rustig, vriendelijk en behulpzaam. Hij gaf een van de meest inspirerende colleges die ik gehad heb op de UT. Hoewel het bijna 25 jaar geleden was, weet ik het nog goed: het ging over da-converters voor audio. Hij wist er veel van en kon er goed over vertellen. Hoe de eerste dac’s voor de cd-spelers van Philips in elkaar zaten en hoe hij later cost-down-derivaten maakte die nóg beter waren. Niet met de botte bijl, maar door goed na te denken. Aan zijn minzame glimlach kon ik zien dat hij daar best trots op was.

Op bladzijde een van Eds dictaat stond een stukje ‘Barometers and analog design’. Hij wilde ons aanmoedigen om out of the box te denken en die snaar wist hij direct te raken. Vijftien nieuwe manieren om een bestaand en reeds opgelost probleem nog een keer op te lossen, maar dan anders, nieuwer en beter. Ik draag dat nog altijd bij me: er zijn een eindig aantal opgeloste problemen, maar er is gelukkig een oneindige voorraad onopgeloste problemen waar we onze tanden in kunnen zetten. Een gedachte die tegelijk inspirerend en geruststellend is.

Net zoals Ed was.

Arnoud van der Wel, student aan de UT en collega bij Philips

Axiom_Ed_van_Tuijl
Ed op bezoek bij Bits&Chips, tien jaar geleden, om te praten over de oprichting van Axiom IC

Ed was een zeer bescheiden man. Ik herinner me vooral de tijd dat we bezig waren met het opzetten van Axiom IC. Hij werkte in die tijd voor Philips Research en elke vrijdag was hij op de UT te vinden. Hij reisde dan op de donderdagavond naar Twente in plaats van de vrijdagochtend, at bij een van ons thuis een bordje mee en ’s avonds bespraken we met het team de resultaten van de voorafgaande week en wat er nog allemaal op het to-dolijstje stond. Steevast was er een bosje bloemen voor de gastvrouw voor de overlast. Daarnaast had hij zijn eigen slaapzak bij zich, want hij wilde vooral niet tot last zijn doordat door zijn logeerpartij het beddengoed verschoond moest worden.

Als aandeelhouder van Axiom had hij weinig op met het bijhouden van de administratie van zijn persoonlijke holding. Maandelijks moest hij loonbelasting afdragen via een acceptgiro en hij dacht zich er gemakkelijk van af te maken door de loonbelasting automatisch over te maken, maar wel met steeds hetzelfde betalingskenmerk. Het gevolg laat zich raden: de belastingdienst betaalde het teveel keurig terug en verhoogde de openstaande bedragen met boetes. Het heeft nogal wat tijd gekost om dit te herstellen en Ed ervan te overtuigen dat het nu eenmaal zo werkt, hoe onpraktisch in zijn ogen ook. Hij had toch alles keurig betaald?

We zijn er nooit achter gekomen waarom Ed een hekel had aan kanoën, maar als we dat gingen doen tijdens een bedrijfsuitje, dan ging hij steevast te voet.

Gerard Hoogendijk, collega bij Axiom en Teledyne

Ik herinner me Ed het beste als een rasechte wetenschapper. De eerste ontmoetingen waren bij Axiom IC, waar ik namens Philips Semiconductors een audioproject had lopen. Later zouden we een samenwerkingsproject doen in het kader van de kenniswerkersregeling. De bijdragen die Ed leverde, waren altijd constructief en hij probeerde altijd het probleem tot de essentie uit te kleden. Hierdoor ontwierp hij schakelingen die eenvoudig waren, maar toch zeer ingenieus en vernieuwend. Mede daardoor is het ons gelukt een heel mooie en zeer snelle adc te ontwikkelen die nu de basis vormt van ons Axign-avontuur.

Ed heeft me ook geholpen door in Axign te investeren en mee te denken over de richting en toekomstige producten van het bedrijf. Hiervoor werkte hij nog een dag per week bij Axign en deed hij actief mee in de raad van advies. We reden die dag dan samen naar Enschede. Met het team heeft hij zijn ideeën besproken en ik hoop dat we zijn voorstellen nog in de praktijk kunnen brengen in een van onze nieuwe producten.

Een week voor zijn plotselinge overlijden vertelde Ed ons dat het weer wat beter ging met lopen en dat hij weer aan het joggen was. Het is voor ons allen een groot verlies.

Jeroen Langevoort, Axign

Ik heb Ed leren kennen tijdens mijn afstuderen aan de Universiteit Twente in 1992. Hij was mijn begeleider vanuit Philips. Ed stond altijd open voor nieuwe ideeën en toetste deze aan zijn diepgaande kennis, precies datgene waar hij zo geliefd om was. Onze wegen kruisten elkaar regelmatig en vanaf 2007 liepen ze tien jaar parallel. Met z’n vijven deelden we de ambitie om Axiom IC te starten, dat zich richtte op dataconverter-ip. Mede dankzij Eds technische bijdrage is Axiom een gerenommeerd bedrijf geworden, uitmondend in de overname door Teledyne Dalsa. Het is spijtig dat we Ed moeten missen, maar de vruchten van zijn bijdrage zullen nog lang voortbestaan.

Clemens Mensink, student aan de UT, collega bij Philips, Axiom en Teledyne