Software? Dat is nog zo‘n jonge discipline, dat stelt nog zo weinig voor, daar vinden archeologen over honderden jaren niets van terug. Aldus mijn vrouw, gepromoveerd archeologe. Bouwkunde, duizenden jaren oud, dat kun je een volwassen vak noemen. Trots als ik ben op ons razendsnel ontwikkelend vakgebied voelde ik me licht gekwetst. Misschien is software-engineering pas vijftig jaar oud, maar in die tijd is er zoveel vooruitgang geboekt. Als ik alleen al denk aan de schrapkaarten van de PDP-11 waar wij tijdens mijn opleiding op werkten. Nee, dan de bouw. Daar hoor je toch alleen maar verhalen van hoe onbetrouwbaar die projectleiders (aannemers) zijn? De afgelopen maanden verbouwde een van die lieden ons nieuwe maar oude huis en kon ik aan den lijve ondervinden hoe software-engineering als vakgebied zich verhoudt tot een volwassen vakgebied als de (renovatie)bouw.
De heldere, transparante grenzen tussen de diverse functionaliteiten bijvoorbeeld. De elektricien die nieuwe leidingen in de muur freest, weet zonder specifieke instructie dat hij degene is die de kunststof leidingen ook vastzet in de muur. Op een manier dat de stukadoor in één beweging de goten met daarin die leidingen dicht kan wassen. Hij weet precies hoe hij de schilder kan helpen, of hem juist het leven zuur kan maken.
Een vakgebied van duizenden jaren oud, daarin zijn fantastische standaarden gegroeid waaraan iedereen houvast heeft. Materiaalgebruik en technologie schrijden voort, maar op een pragmatische manier. Hergebruik is zoveel mogelijk het streven. Wat goed is, gaan ze niet veranderen. Nieuwe technologie voeren ze alleen in als een aantoonbaar voordeel voorhanden is. De moderne leidingen voor water en gas in mijn huis, een aluminium kern omwikkeld met een kunststof, zijn aangelegd omdat de installatie aanzienlijk minder tijd in beslag neemt dan het solderen van koperen leidingen. En het voordeel daarvan werkt door in de prijs voor mij als opdrachtgever.
De voorspelbaarheid van het hele (verbouwings)project was opzienbarend. Een verbouwing van ruim zeven maanden werd mij bij aanvang tot op vijf werkdagen nauwkeurig voorgerekend. Vaste prijs, risico voor de aannemer. Advies voor en tijdens de implementatie, met als enige doel mij als opdrachtgever te helpen. Toen ik opwierp dat ik de prijs te hoog vond, kwam de aannemer na enige dagen met alternatieve voorstellen. Stukadoren en schilderen waren niet zijn kerncompetenties, dus als ik zelf een schilder en stukadoor zou vinden, kon ik daar vast op besparen. De voor- en nadelen van stralingsradiatoren en convectorradiatoren werden geduldig uit de doeken gedaan. Aan mij de keus of ik de goedkopere van die twee wilde kiezen.
Het proces van aanbesteden met een fixed-price offerte in combinatie met een zorgvuldig proces voor aanbesteding van eventueel meerwerk werd voorbeeldig nageleefd. Een transparante prijsopgaaf met een volledige omschrijving van uitgangssituatie en de op te leveren zaken. Natuurlijk kwam er meerwerk omdat mijn specificatie onvolledig en onvolmaakt was. En er waren onvoorziene zaken en tegenvallers. Elk daarvan werd in een wekelijks overleg doorgesproken en opgelost. Met een nieuwe specificatie en quotatie voor het meerwerk. Maar de opleverdatum bleef op elk moment gehandhaafd. Want oplevering volgens specs, binnen afgesproken budget en doorlooptijd, daar lijkt iedereen in deze keten op gefocust.
Wat moet het heerlijk zijn om over duizenden jaren in de software-engineering te werken!