Jaco Friedrich is softskillstrainer bij het High Tech Institute.
Een teammanager vraagt:
Ik ben onlangs gepromoveerd tot teamleider. Het gaat me heel goed af en ik heb een aantal verbeteringen doorgevoerd waarop ik veel positieve feedback heb gehad. Tot mijn verbazing merk ik echter ook dat ik op een vervelende manier tegenwerking krijg van mensen van wie ik het niet had verwacht. Wat gebeurt hier nu precies en hoe ga ik ermee om?
De communicatietrainer antwoordt:
Als het goed met je gaat, kan dat bij sommige mensen allerlei gevoelens oproepen. Een van de meest vervelende daarvan is jaloezie. Het gaat dan om het niet kunnen toestaan dat de ander meer geld, status of succes heeft dan jij. Liever nog allebei niks dan jij wel en ik niet.
Jaloezie drijft mensen soms ver over de grens van het betamelijke. Het is een veelkoppig monster en kan zich manifesteren op allerlei manieren. Bijvoorbeeld door iemand zwart te maken achter zijn rug, informatie achter te houden, iets niet doen dat je normaal wel zou doen puur om de ander te dwarsbomen of iemand doelbewust een onmogelijke taak laten uitvoeren zodat hij wel moet falen.
Vaak is het lastig om precies de vinger te leggen op wie erachter zit. Je merkt het bijvoorbeeld aan weerstand die je ondervindt waar geen inhoudelijke reden voor te bedenken valt. Of aan valse beschuldigingen. Niets menselijks is ons vreemd.
Mogelijk doe je het zelf ook weleens zonder dat je het in de gaten hebt. Je collega ontwikkelt zich bijvoorbeeld geweldig goed en krijgt complimenten van iedereen. De volgende keer komt hij opnieuw met een goed voorstel en je merkt dat je niet zo enthousiast bent. Je stelt jezelf zelfs onnodig kritisch op. Je bent er misschien niet per se op uit de ander te beschadigen, maar vindt het ook niet erg als hij een keer struikelt.
Dit ondermijnende gedrag is vaak onbewust maar kan ook doelbewust worden ingezet. Met argumenten die redelijk klinken, waardoor de werkelijke motivatie lastig te herkennen is. Duidelijk is wel dat het dan allang niet meer gaat over de inhoud en dat doen wat het beste is voor het bedrijf.
Hoe kun je hier nu handig mee omspringen? Het is vooral belangrijk te herkennen dat je wordt gedwarsboomd of zwartgemaakt. Vaak worden daarbij beelden opgeroepen van jou of je project die niet gebaseerd zijn op feiten maar op halve waarheden of fictie. Dit bestrijd je door zelf met het hele verhaal te komen of door diegene die je dwarszit zijn statements te laten bewijzen. Wacht hier niet te lang mee, want een leugen die maar vaak genoeg wordt herhaald, wordt een waarheid. Althans in de hoofden van velen. Maak er dus snel korte metten mee als je merkt dat het speelt.
Handig is ook je zo te gedragen dat je voorkomt dat jaloezie de kop opsteekt. Dit doe je door jezelf op geen enkele wijze op de borst te kloppen als je een succes hebt behaald en je consequent bescheiden op te stellen. Dat wil niet zeggen dat je je het kaas van het brood laat eten; het wil wel zeggen dat je jezelf niet voorstaat op behaalde successen. Die behaal je overigens nooit alleen maar met je team of mensen die je hebben geholpen. Door succes niet persoonlijk te nemen, voorkom je dat je als een ballon opstijgt en het al te leuk wordt voor iemand om die te laten knallen. Blijf dus altijd met beide benen op de grond staan en weet waar je vandaan komt.
Merk je dat je zelf af en toe jaloers bent? Probeer dan in plaats van nijdig te worden blij te zijn met het succes van een ander. Je zult merken dat er dan iets moois gebeurt. Het succes vermeerdert en straalt ook op jou af. Iedereen blij.