T.G. vraagt:
Ik werk als R&D-engineer in de halfgeleiderindustrie en sta op het punt van baan te veranderen. Bij mijn nieuwe werkgever moet ik een contract tekenen met een IP-clausule. Hierin staat dat ik het moet melden als ik binnen een jaar na mijn vertrek onderzoeksprestaties verricht waaruit rechten van intellectueel eigendom zouden kunnen voortvloeien. Deze uitvindingen en andere prestaties behoren volgens het contract toe aan mijn aankomende baas. Ik begrijp natuurlijk dat die niet wil dat ik kennis die ik daar heb opgebouwd door een concurrent te gelde laat maken, maar gaat dit niet wat te ver? Moet ik tekenen?
Daarbij komt dat ik in mijn vrije tijd freelance ontwikkelwerkzaamheden verricht. Deze kunnen hier toch niet onder vallen? Het probleem is verder dat ik bij mijn huidige werkgever een geheimhoudingsverklaring heb ondertekend. Samengevat verbiedt de clausule ook maar iets naar buiten te brengen over de activiteiten en organisatie. Dit is ook logisch, omdat concurrentiegevoelige informatie niet zomaar naar buiten mag. Hoe moet ik hiermee omgaan?
De headhunter antwoordt:
In de hightechindustrie is het standaard dat iedere werknemer een contract tekent met daarin een concurrentiebeding, verbod op nevenwerkzaamheden, een geheimhoudingsbeding en een IP-clausule. Deze bepalingen worden door vrijwel iedereen als vanzelfsprekend ervaren en ook meestal klakkeloos ondertekend, terwijl ze voor de werknemer tot grote problemen kunnen leiden. Toch is dat zelden het geval. Honderden ingenieurs veranderen jaarlijks van werkgever, stappen over naar de concurrent, gebruiken de in hun vorige baan opgedane ervaring zonder dat er iemand een brief van een advocaat krijgt. De praktische betekenis is dus beperkt.
In slechts één geval dat ik van dichtbij meemaakte, was dit anders. Toen enkele jaren geleden een compleet R&D-team opstapte, werden wel advocaten in stelling gebracht. Door te dreigen met een rechtszaak probeerde het management een financiële schadeloosstelling te krijgen van de ’overnemende partij‘. Zonder succes overigens; het is bij dreigen gebleven.
Het lijkt wel dat je voor smakelijk juridisch degengekletter echt in de VS moet zijn. Rechtszaken lijken in Silicon Valley wel een onderdeel van de business te vormen. Van de andere kant is het werkelijk zo dat veel partijen zich laten verleiden tot duistere praktijken, zoals het doelbewust gebruiken van onrechtmatig verworven onderzoeksresultaten. Wie de rechtzaken tussen Magma en Synopsys of Avanti en Cadence heeft gevolgd, weet wat ik bedoel.
Door de onaflatende ijver van de advocaten om alle risico‘s voor de bedrijven af te dekken, kun je wel voor rare dilemma‘s komen te staan. Toch zul je je niet lang afvragen wat je moet doen wanneer je op enig moment weer van baan zult veranderen. Je geheimhoudingsplicht bij je nieuwe broodheer zal altijd zwaarder wegen. Je kunt immers niet met goed fatsoen je oude werkgever bijpraten over confidentiële onderzoeksgegevens, ideeën of ontwerpen. Ik snap wel waarom IP-clausules worden opgenomen in contracten, maar ik vind de reikwijdte wel erg groot. Tenzij iemand expliciet en opzettelijk met onderzoeksresultaten aan de haal gaat – hetgeen onrechtmatig is –, leidt een dergelijk beding voor de betrokken werknemer in het algemeen tot een onwenselijke beperking van de vrijheid. Het is maar de vraag of het beding stand zou houden voor de rechter, als het al ooit zover zou komen. Je freelance ontwikkelactiviteiten worden overigens wel getroffen door het verbod op nevenwerkzaamheden.
Voor vragen aan de headhunter: anton.van.rossum@ir-search.nl