Met de aangetrokken resultaten over het derde kwartaal had NXP eindelijk enkele financiële lichtpuntjes te melden. Het bedrijf verkocht voor 1,2 miljard aan chips en behaalde een nettowinst van 132 miljoen euro. Maar de halfgeleiderspin-off van Philips is er nog lang niet. Om zijn investeerders tevreden te stellen moet het bedrijf uitstijgen boven de middelmaat. Het is de vraag of dat gaat lukken.
NXP kwam eind oktober met enkele optimistisch stemmende punten in zijn kwartaalresultaten. Chips voor mobiele en automotive-toepassingen zaten in de lift en de overname van Silicon Labs blijkt al resultaat op te leveren. Maar tijd om op adem te komen heeft het halfgeleiderbedrijf niet. De omzet in chips voor tv en audio zakte dit jaar in alle kwartalen met bijna een derde terug. Tijdens de consumentenelektronicabeurs IFA spraken we met topman Frans van Houten ter gelegenheid van NXP‘s eerste verjaardag. Hij zegt dat NXP last heeft van een luwe markt, hoge euro en slechte prestaties in de doelmarkten mobiel en home.
Overigens wil Van Houten ook graag wat positieve punten noemen. NXP‘s omzetgroei van 4 procent is redelijk in lijn met de markt, zegt hij. ’Sterker nog. Ik zie dat we nummer acht zijn in de ranglijsten voor wereldwijde halfgeleiderbedrijven. Daarmee ben ik niet tevreden, maar de relatieve sterkte is er nog wel‘, aldus Van Houten.
Wie nog niet te spreken zullen zijn over NXP‘s prestaties, zijn de nieuwe eigenaren, een consortium van private equity-investeerders waarvan KKR en Silver Lake Partners deel uitmaken. Zij kochten vorig jaar een aandeel van 80 procent in NXP. Het gaat in de private equity-wereld immers niet om waardevermeerdering, maar om forse waardevermeerdering. Van de hoofdstrategie om die te bereiken, snel schaalgrootte winnen, is in ieder geval niets terechtgekomen.
NXP had oorspronkelijk de ambitie om een halfgeleiderbedrijf te vormen dat zich qua schaalgrootte kan meten met Intel, Samsung en Texas Instruments. Zowel Infineon als STMicroelectronics lieten de kans liggen om samen met NXP een chipgigant van formaat te vormen. Geen van beiden zagen voordeel in een samengaan, helaas. Auf wiedersehen schaalgrootte, adieu grote Europese chipfabrikant. In het geval van ST: weg kansen om de inmiddels opgebouwde samenwerking rondom procesontwikkeling (de Crolles-alliantie) en gedeelde intellectuele eigendom verder uit te bouwen.
PhD pitches at the Benelux RF Conference
Learn about the latest trends and developments in high-end RF techniques. On 24 May, the Benelux RF Conference will take place in Nijmegen. New this year are the PhD pitches, in which young professionals present their research results. Make sure to reserve your seat in time and register now.
Dat NXP het heeft opgegeven om nog een huwelijkskandidaat van gelijk formaat te vinden, laat de gekozen fab lite-strategie zien. Het Nederlandse halfgeleiderbedrijf ontwikkelt zijn CMos-processen samen met TSMC en zette een punt achter de Crolles-samenwerking met ST. Geavanceerde chips uit eigen fabrieken zitten er niet meer in. NXP laat ze voortaan in Taiwan maken. Voor investeringen in eigen megafabs zijn de zakken niet diep genoeg, laat staan dat NXP die fabrieken ook kan vullen.
Wat zijn dan de resterende wegen naar forse waardevermeerdering? Er blijven ruwweg twee opties over: kostenreducties of snelle groei door acquisities. Voor wie het chipbedrijf een beetje volgt, weet dat Frans van Houten momenteel koers zet op die laatste optie. Intussen zijn er twee relatief kleine aankopen gedaan: de RF CMos-activiteiten van Silicon Labs en de microprocessorlijn van Sharp. Ook werd 140 miljoen euro binnengehaald met de verkoop van de Dect- en Voip-chipactiviteiten aan DSP Group (waarin NXP tevens een belang van 12 procent verwierf).
Voor snelle waardevermeerdering zal het huidige tempo omhoog moeten. Maar daar knelt het, want wie snel wil groeien moet zijn beurs trekken. NXP heeft 680 miljoen euro in kas, maar in de chipwereld zijn daarvoor slechts kleine spelers te koop. In de IC-eredivisie moet je voor toppers dik betalen. Voor enkele talentvolle voorbeelden hoeven we niet ver te zoeken. Wie pakweg Melexis (omzetvoorspelling 2007: 200 miljoen euro) wil kopen, moet voor alle aandelen van deze automotive-specialist bijna een half miljard euro neertellen. De Britse fabless spelers Wolfson (omzetvoorspelling 2007: 120 miljoen pond) en CSR (omzetvoorspelling 2007: 418 miljoen pond) hebben een beurswaarde van respectievelijk 370 en 1200 miljoen euro.
Stel, NXP heeft de ambitie om zich tussen de middelgrote spelers in de top tien te plaatsen. Daarvoor moet het groeien naar de omvang die spelers als Hynix, Renesas, ST en Toshiba hebben. Die chipfabrikanten behalen momenteel jaaromzetcijfers tussen de 8 en 10 miljard euro. Daarboven zit alleen nog de echte top, Samsung (13 miljard euro) en Intel (20 miljard euro). Om de onderkant van de middengroep te bereiken moet NXP pakweg met 4 miljard euro in jaaromzet groeien. Afgaande op de huidige beurswaarden van succesvolle chipbedrijven moeten de Eindhovenaren voor elke euro extra omzet minstens het dubbele en vaak het drievoudige neertellen. Voor 4 miljard euro omzet dus minstens 8 miljard euro. NXP‘s huidige winstgevendheid brengt dit voorlopig niet binnen bereik.
Het beeld wordt nog scherper als we NXP‘s koopkracht vergelijken met succesvolle fabless spelers met lagere jaaromzetten. Neem Broadcom en Qualcomm. Broadcom is met een verwachte omzet van 2,6 miljard euro over 2007 kleiner dan NXP. Maar beleggers belonen de agressieve overname- en groeistrategie van het Amerikaanse bedrijf met een beurswaarde van 12,4 miljard euro – bijna vijf maal de omzet. Qualcomm verwacht dit jaar 6,1 miljard euro om te zetten. Daarmee snelt het NXP voorbij. De beurswaarde van Qualcomm? Die is momenteel 48 miljard dollar – bijna acht maal de omzet. Met hun waardevolle aandelen kunnen Broadcom of Qualcomm relatief eenvoudig een bedrijf van pakweg een miljard euro kopen. NXP zou zich aan zo‘n aankoop meteen overeten. Het bedrijf draagt al een relatief zware rentelast met zijn private equity-constructie.
Mobile & personal
Home
Tot overmaat van ramp is NXP‘s winstgevendheid onder de maat en krijgt het lage rapportcijfers van de financiële wereld. Standard & Poor verlaagde afgelopen juli nog NXP‘s credit rating voor de lange termijn vanwege een matige winstgevendheid. Marktonderzoekbureaus in de chipwereld – altijd iets voorzichtiger naar IC-fabrikanten als het om kritische noten gaat – houden zich op de vlakte. Na NXP‘s verbeterde kwartaalresultaten sprak Dataquest bijvoorbeeld alleen de hoop uit dat het spoedig beter zou gaan. In een statement naar aanleiding van het vernieuwde management op twee divisies stelden Dataquests analisten Alfonso Velosa en John Barber: ’Gezien de uitdagingen zien we ernaar uit hoe NXP‘s management, met name de vernieuwde teams in de divisies Mobile en Home, gebruik zullen maken van NXP‘s producten en ontwerptalenten om weer concurrerend te worden in de halfgeleidermarkt.‘ Vrij vertaald: jullie hebben de technologie, wanneer zien we actie?
Velosa en Barber wijzen in hun citaat op het binnenhalen van nieuwe divisiedirecteuren Marc Cetto (voorheen Texas Instruments) voor Mobile en Christos Lagomichos (voorheen ST) voor Home. Vooral de divisie Home, die chips maakt voor tv, video en audio, had het in het afgelopen jaar zwaar te verduren. De omzet zakte in het tweede kwartaal naar een dieptepunt van 160 miljoen euro, tegen ruim 242 miljoen euro een jaar eerder. ’Home heeft te maken met een zeer snelle teruggang van chips voor beeldbuis-tv‘s‘, zegt Van Houten. ’Daarin hebben we een heel groot marktaandeel, maar onze digitale activiteiten in tv-chips komen maar langzaam op gang.‘
’Het gaat om executie‘, zegt Van Houten als we hem vragen naar de vervanging van het management op Home en Mobile. ’We hebben fantastische producten, de beste IP in de industrie. Recent kregen we nog een pakket patenten van Philips zoals voor bijvoorbeeld motion estimation. Dan komt het daarna neer op executie om marktaandeel te veroveren. NXP moet versnellen. We moeten op tijd op de markt komen.‘
Als Van Houten er niet in slaagt om de waarde van NXP snel te verhogen door gerichte acquisities, dan blijft er slechts één mogelijkheid over voor waardecreatie: drastische kostenreductie. Een van de mogelijkheden is fors snijden in de R&D voor geavanceerde CMos-ontwikkeling. Die activiteit is ook na de opsplitsting van de Crolles-alliantie grotendeels in stand gebleven, waarbij NXP in Leuven samen met TSMC aan procesontwikkeling werkt.
Tegenover Bits&Chips onderstreept Van Houten dat NXP wel een fablite-strategie volgt, maar niet zonder fabrieken zal gaan werken. Hij neemt echter wel afstand van geavanceerde procesontwikkeling. ’Voor 90 nm en verder zijn de investeringen en schaal die je moet hebben zo groot dat we als integrated device manufacturer zo‘n fab niet effectief kunnen draaien. Met Crolles liepen we niet meer voorop. Wat schaalgrootte en kostprijs betreft konden we niet meer tegen foundry‘s op. We kozen ervoor om de bestaande werkrelatie met TSMC uit te bouwen. Zij wilden ook een deel van hun research in Europa doen en die competenties wilden wij handhaven.‘
De R&D-samenwerking met TSMC in Leuven moet laagvermogencircuits en niet-vluchtige geheugens in de Taiwanese productieprocessen onderbrengen. ’We hebben een lange en goede relatie met TSMC, waarin we elkaar goed begrijpen. In die procesopties zijn we zeer competent en daarin is TSMC geïnteresseerd. Op die manier houden wij research in Europa, terwijl TSMC zich meer zal richten op de plain vanilla evolutie van CMos-productieprocessen‘, aldus Van Houten.
De harde werkelijkheid is dat NXP er waarschijnlijk niet onderuit komt om na Böblingen meer fabrieken te sluiten. Dat zal zeker onvermijdelijk zijn bij slechte of matige prestaties. Maar ook als de hele machinerie redelijk tot goed draait, kan de noodzaak tot ingrijpen groot worden. Dat heeft alles te maken met de trends in de chipindustrie die schaalgrootte en monolithische integratie op CMos dicteren. De chipfabrieken van NXP in Europa en de VS zijn relatief oud en hebben hun moderniseringsslagen gehad. Ze worden ingezet voor mixed-signal designs en hoogvermogen-IC‘s, maar opschalen naar CMos-technologie voor 90 nm en verder zit er niet in.
Een van NXP‘s traditionele sterktes was zendontvangers voor mobiele telefoons. Nu deze functie steeds meer met de basisband wordt geïntegreerd in RF CMos-processen en niet meer afzonderlijk in een BiCMos-proces, zal ook de productie in Fishkill steeds meer onder druk komen. Het is zeer de vraag of er voldoende alternatieve producten zijn om dit soort fabrieken draaiende te houden. De huidige terugval in one-chip-tv‘s voor beeldbuistelevisies laat zien hoe hard het kan gaan. Wil NXP concurreren in de markt voor mobiele chips, dan zal het bovendien moeten strijden met partijen als Qualcomm. Dat Amerikaanse bedrijf laat al 90 nm CMos-designs bij zijn foundrypartners maken. Ook NXP zal noodgedwongen naar agressieve technologieën moeten migreren om kostengunstig te kunnen produceren.
Niet voor niets was de overname van Silicon Labs‘ RF CMos-technologie voor NXP van groot strategisch belang. De acquisitie maakte het ook voor NXP mogelijk om goedkope chips te produceren voor de low end van de mobiele telefoonmarkt door integratie van radio- en basisbandchips. Als gevolg van deze trends lijkt de deadline voor de Europese fabs en de BiCMos-fabriek van Fishkill snel naderbij te komen. Ook daar draaien nog enkele CMos-lijnen. Naarmate NXP meer nieuwe producten in nieuwe generaties technologie ontwerpt, zal het steeds moeilijker worden om de oude fabrieken te vullen. Voorlopig geeft de sluiting van Böblingen lucht, maar het is de vraag hoe lang.
Hoe slagvaardig zal Frans van Houten werkelijk zijn? Erkent hij de turbulentie in de markt op tijd? Zal hij kostenbesparingen doorvoeren, nog voor de oude fabs als molenstenen om zijn nek hangen? Het is de vraag hoe lang hij zich nog zal laten ringeloren door technologiegerichte adviseurs uit het oude Philips-establishment waarvan gebleken is dat ze geen neus hebben voor de markt. Wat dat betreft is het verbazingwekkend dat Theo Claasen, die onder meer de foutieve beslissing nam om niet voor RF CMos te gaan, nog steeds als directeur Business Development aan NXP is verbonden.