Sownet Technologies uit Delft heeft samen met Automatic Signal uit Rijsenhout een concept ontwikkeld voor de beveiliging van schilderijen in musea. Sommige bezoekers hebben de neiging om met hun vingers aan de verf te zitten of willen de kunstwerken stelen. Museumdirecteuren zitten daarom te springen om een goede bewaking. Guartnet van de twee bedrijven is gebaseerd op een draadloos sensornetwerk en is veel veiliger en robuuster dan de huidige oplossingen.
’Automatic Signal had al een bewakingssysteem, maar dat was gebaseerd op een stervormig netwerk‘, vertelt Winelis Kavelaars, technisch directeur bij Sownet. ’Per ruimte was er een master met alle schilderijen als slave. De gateways moet je allemaal bedraden maar in historische panden wil je helemaal niet in de muren gaan frezen om draden te trekken.‘ Het probleem schreeuwde om een slim draadloos alternatief. Ook in de beveiliging was er nog ruimte voor verbetering. Kavelaars: ’Wat gebeurt er als je bijvoorbeeld een aluminium zak over de sensor hangt? Dan kan de sensor blèren wat hij wil, maar de gateway hoort niks meer.‘
De eerste gedachte was om het aan te pakken met RFID. Als het schilderij dan wordt gestolen en door een deur gaat, moet er een alarm afgaan. Al snel bleek RFID geen ideale oplossing. Je kunt het radiosignaal namelijk gemakkelijk afschermen met bijvoorbeeld aluminiumfolie: een ideaal gegeven voor inbrekers.
Sownet ontwikkelde daarom een draadloos sensornetwerk om de museumbeveiliging te verhogen. Op ieder schilderij zit een kastje ter grootte van een pakje sigaretten met een speciale sensor uit Rijsenhout. ’Die sensor bevat heel specifieke kennis van Automatic Signal. Daar hebben we ons niet mee bemoeid‘, vertelt Kavelaars. ’Wij hebben hem gekoppeld aan onze T-Node, waarmee je een draadloos netwerk kunt opzetten. In de Guartnode, zoals we het kastje hebben genoemd, zitten verder een antenne, een buzzer, een ledje en twee AA-batterijen. Die laatste slokken het grootste deel van de ruimte op, maar zorgen er wel voor dat de sensor, volgens de specificaties van de klant, minimaal twee jaar operationeel blijft.‘
Test less, verify Moore
At the Bits&Chips Event 2023 on 12 October 2023, Phillipa Hopcroft from Crocotec and Ivo ter Horst from ASML will kick off with a keynote speech on transforming how lithography machine software is built. Make sure to keep an eye on the website for program updates and save the date!
Zodra een museumbezoeker het schilderij aanraakt, slaat het kastje eerst lokaal alarm met een ledje en een buzzer. Dan stuurt de Guartnode een bericht naar het basisstation. Kavelaars: ’Dat kan rechtstreeks als de afstand niet te groot is, maar ook via een andere node. Dat is het voordeel van een meshnetwerk zoals wij dat gebruiken. Als zo‘n slimme sensor de gateway niet direct kan vinden, kiest hij een alternatieve route via een andere node.‘ Voor grotere afstanden installeert Sownet repeaters die wel op het gewone elektriciteitsnetwerk zijn aangesloten.
Elke node heeft een eigen unieke code. ’Zo kan de bewaker direct zien om welk schilderij het gaat als hij een alarm binnenkrijgt. Hij weet dan dat het De Nachtwacht is die wordt aangerand‘, zegt Kavelaars. Ook dieven krijgen minder kans door deze identificatiemethode. ’Als een node niet periodiek een teken van leven afgeeft, slaat de centrale alarm. Geen bericht, slecht bericht, zeg maar. Omdat elke node zijn eigen code heeft, kunnen criminelen de echte Guartnode niet even verwisselen met een dummy om de zaak te faken.‘
Sownet en Automatic Signal gaan de technologie nog verder aanscherpen. De methode is op dit moment namelijk alleen nog geschikt voor inbraakpreventie en aanraakdetectie. ’Maar de schade is dan in veel gevallen al geleden. Eigenlijk wil je al van tevoren een waarschuwing krijgen dat iemand te dicht bij een schilderij komt‘, vertelt Kavelaars.
Wijde wereld
Sownet is een afsplitsing van TNO Defensie en Veiligheid. Daar deed Kavelaars al onderzoek aan draadloze sensornetwerken, onder meer voor de beveiliging van schepen met communicerende boeien. ’Toen het project was afgelopen, zagen we dat er een commerciële markt voor was en heb ik een eigen bedrijf opgezet‘, vertelt Kavelaars. ’Het is de insteek van TNO om zijn kennis naar de markt te brengen. Dat kan via een venture capitalist, maar ook via ondernemende medewerkers zoals in mijn geval. Ik ben begonnen met drie afstudeerders van de TU Delft en een interim-manager. We moesten van de beschermende TNO-omgeving naar de grote boze buitenwereld. Het kostte tijd om naamsbekendheid op te bouwen en je netwerk uit te breiden.‘
De techneut Kavelaars zocht nog naar een commercieel directeur. ’Op een symposium kwam ik Joop Bos tegen en die zag een nieuwe uitdaging wel zitten. Sinds begin 2006 is Joop verantwoordelijkheid voor de commerciële activiteiten, terwijl ik de technische en operationele kant voor mijn rekening neem.‘
Het toepassingsgebied van draadloze netwerken is vrij breed. Sownet richt zich daarom op vier markten: agro, beveiliging, defensie en logistiek. Bos: ’Wij willen ons concentreren op gebieden waar we goed in zijn. Defensie is van oudsher al een specialisme. Dat deden we al in de TNO-tijd. Ik kom zelf uit de beveiliging, dus daar kan ik goed over meepraten. Verder hebben we iemand in dienst van de universiteit in Wageningen. Vandaar agro. Logistiek is een van de grootste segmenten voor draadloze sensornetwerken. Daar moeten we dus ook meedoen. Bovendien overlapt het voor een flink gedeelte met de andere gebieden.‘
Sownet heeft de strategie om in Nederland samen met een partner een project uit te rollen. ’Het eindproduct zouden we dan wereldwijd kunnen wegzetten‘, aldus Bos. ’De Guartnet hebben we samen met Automatic Signal ontwikkeld voor een museum . Maar er hebben al een heleboel andere musea in de hele wereld belangstelling getoond.‘