In Nederland zijn nog maar een paar echte, op de vrije markt opererende PCB-fabrikanten; de rest heeft het afgelegd tegen de moordende concurrentie uit China. VP-S is een van hen. Een middelgroot bedrijf dat zijn verdienmodel helemaal heeft opgebouwd rond snelle prototyping en klein seriewerk. Hoe sneller ze moeten leveren, hoe mooier ze het vinden. Als het moet in één dag.
De kreet ’PCB-fabrikant‘ is verwarrend, want bij de fabricage van een printplaat zijn twee partijen betrokken: een die het kale paneel maakt en een die de componenten erop zet (het paneel ’bestukt‘, zoals dat in goed Nederlands heet). VP-S behoort tot de eerste categorie.
Hoewel het in Nederland een kleine jongen is vergeleken met marktleider Ramaer, slaagt het bedrijf uit Aarle-Rixtel er goed in het hoofd boven water te houden, zij het dat de dubbele dip zich wel heeft doen voelen. Het afgelopen jaar is het aantal personeelsleden teruggegaan van vijftig naar veertig man; PCB‘s maken is nu eenmaal een vroegcyclische business. V-PS is erin geslaagd een winstgevende niche te vinden in een moeilijke markt, met een businesscase die volledig stoelt op snelheid en flexibiliteit.
Spoedpanelen
V-PS staat voor Vermeulen Printservice. De historie van het bedrijf gaat terug tot 1979, toen Ad Vermeulen, eigenaar van een elektronicawinkel in Gemert, printplaten ging maken als service voor hobbyisten. De activiteit was zo succesvol dat al snel een echte fabriek werd ingericht in een groter pand. Ook die was al gauw te klein. Na vier verhuizingen kwam het bedrijf in 1998 terecht op zijn huidige locatie in Aarle-Rixtel. In 2006 werd het gebouw sterk uitgebreid. In 2010 verwoestte een grote brand de fabriek, maar binnen een half jaar draaide de productie alweer op volle toeren.
De brand heeft ook positieve effecten gehad, zegt directeur Jochem Borren. ’We moesten ook het kantoorgedeelte herbouwen en hebben van de gelegenheid gebruikgemaakt dit helemaal op de kop te gooien. Het is een kantoortuin geworden, een grote ringvormige ruimte waar de bureaus zo geplaatst zijn dat medewerkers die veel met elkaar communiceren dicht bij elkaar zitten. De binnendienstmedewerkers zitten naast de werkvoorbereiders, die naast de planner en die weer naast de procesingenieurs. Je kunt de hele workflow erin herkennen. Een kantoortuin heeft nadelen, maar heeft hier heilzaam gewerkt: de onderlinge communicatie is sterk verbeterd.‘
VP-S profileert zich als klein en flexibel en richt zich op snelle prototyping en klein seriewerk. Een productieserie omvat meestal drie tot vijf vierkante meter. Grotere opdrachten knippen de planners in stukken om andere orders niet in de weg te zitten. Alles draait om snelheid en betrouwbare levering, terwijl het bedrijf nooit concessies doet aan de kwaliteit. De standaard levertijd is twintig werkdagen. Wil een klant zijn paneel sneller, dan is dat mogelijk, maar betaalt hij ervoor: hoe korter de levertijd, hoe hoger de prijs. Als het moet, kan V-PS een dubbellaags paneel in één dag leveren en een meerlaagse printplaat in twee dagen.
’De eerlijkheid gebiedt te zeggen‘, geeft Borren toe, ’dat wij als onderneming zonder deze lucratieve spoedopdrachten niet levensvatbaar zouden zijn. Gelukkig hebben onze klanten door schade en schande geleerd dat snel ontwikkelen, en dus eerder op de markt zijn met hun product, vele malen meer oplevert dan de kosten om spoedpanelen te laten maken, dus ze hebben het geld ervoor over. Vroeger was de doorlooptijd voor complete PCB-assemblage, voornamelijk als gevolg van inflexibiliteit van de toeleverketen, tien tot veertien weken; tegenwoordig kan het, mede dankzij onze bijdrage, in drie tot vijf weken.‘
VP-S heeft een vast klantenbestand, voornamelijk in Nederland en België. Het levert aan zo‘n beetje alle topbedrijven in de regio, soms direct, soms via toeleveranciers. Ook veel middelgrote en kleine bedrijven weten de weg naar Aarle-Rixtel te vinden. VP-S heeft met drie printplaatassembleurs een vast samenwerkingsverband.
Hoogvolumeproductie
De gebruikelijke gang van zaken is dat klanten een dataset aanleveren en een prijs opvragen voor verschillende levertijden. Komt het tot een order, dan nemen de werkvoorbereiders het over. Ze bestuderen de aangeleverde lay-out en nemen direct contact op met de klant bij vragen of opmerkingen.
’Wij vinden persoonlijk contact ongelofelijk belangrijk‘, benadrukt Borren, ’en dan niet tussen verkopers en inkopers, maar tussen de technici onderling. Een PCB is een ingewikkeld product en er kan heel veel fout gaan, vooral in het begintraject. Welke ontwerpsoftware is gebruikt? Welke conventies zijn aangehouden? Het kan zo simpel zijn als de afspraak of het masker nu het positieve of het negatieve beeld weergeeft. Hoe goed je het ook hebt dichtgetimmerd, er blijken altijd weer interpretatieverschillen mogelijk. Het aangewezen medium om misverstanden uit de weg te ruimen, is de telefoon, niet internet. Daarom gaan we ook niet achter een website zitten, waar een klant online zijn bestelling kan invoeren. We geloven er niet in.‘
VP-S houdt zich niet bezig met productontwikkeling – het heeft ook geen eigen lay-outafdeling – maar wel met procesontwikkeling en heeft daartoe vier procesingenieurs in dienst. Borren: ’We zijn dol op excentrieke producten. Ingewikkelde flex-rigids met veel freeswerk, PCB‘s met aluminium als dragermateriaal, we proberen altijd de klant uit de brand te helpen. Is het nodig een apart proces te ontwikkelen, dan doen we dat, vaak in een driehoeksverhouding met de machinefabrikant en de chemieleverancier. Wij zijn gespecialiseerd in kunst- en vliegwerk. Met onze processen en machines kunnen we PCB‘s met een spoorbreedte van circa 75 micrometer nog maken. Het enige waar we nog niet in thuis zijn, is laserprocessen voor belichten, boren of snijden.‘
VP-S is niet ingericht om grote series te maken, maar om klanten te begeleiden van prototyping naar hoogvolumeproductie heeft het wel een langdurige relatie opgebouwd met drie productiepartners in China. ’Voor grootschalige productie zijn onze loonkosten veel te hoog‘, aldus Borren, ’maar klanten vinden productie in het Verre Oosten vaak riskant vanwege mogelijke communicatieproblemen. Wij hebben de weg voor hen geplaveid. De drie partners waarmee we samenwerken, kennen we door en door en we hebben duidelijke, goed vastgelegde afspraken met hen. Heeft de klant zijn proefserie bij ons gemaakt en is hij er tevreden over, dan kunnen we de bestanden zo doorsturen.‘