Joost_Backus_10

Joost Backus

28 December 2012

Bijna iedere dag heb ik het twijfelachtige genoegen om met Veolia naar Nijmegen te reizen. Op de dienstregeling is niks aan te merken, maar het vervoersbedrijf doet er alles aan reizigers bijna pavloviaans negatief te conditioneren in hun houding jegens het ov. In plaats van vier stoelen heeft het vijf plekken naast elkaar weten te persen. Desondanks is het vaak staan geblazen in de spits – Nijmegen is tenslotte een universiteitsstad. Met een wat gezettere buurmens dwingt Veolia je zelfs tot iets te veel ongewilde intimiteit.

Tijdens de reis probeer ik me af te sluiten van de conversaties die de vele studenten in de trein hebben, maar als een van de vele sardientjes in een blik is dat onbegonnen werk. ’Morgen drie uur college achter elkaar, dat trek ik nie‘, ’Moet ik voor één uur op en neer, dat doe ik ech nie‘, ’Dat is godsamme saai, de leraar snapt het nie en ik kijk thuis wel‘. Niks is leuk, het mag allemaal geen moeite kosten en het ligt altijd aan iemand anders: aan de docent, de stagebegeleider, de bureaucratie of zelfs Veolia. Nooit hoor ik eens een mooi verhaal over hoe spannend een college was, hoe inspirerend de ’Metamorfosen‘ van Ovidius is, hoe ontroerend ’Die Leiden des jungen Werthers‘ is of hoe schitterend de vergelijkingen van Maxwell zijn.

Ik heb wel eens college gegeven aan zo‘n zaal vol studenten. Zitten ze daar: helemaal achterin, laptop open zodat ze kunnen internetten, downloaden, facebooken, e-mailen of whatever. Vraag je om de klapdoos even dicht te doen, gaat er een zucht van ongeïnteresseerde verveling door de rijen van de ongelukkige, educatie ontvangende muurbloempjes. En midden in mijn verhaal gaat de laptop gewoon weer open. Toen ik er iets van zei, kwam ik ook nog eens in een onzalige discussie terecht. Basta, wegwezen, is dan mijn korte antwoord.

Er zijn er zelfs die hun desinteresse openlijk ventileren, zoals live te beluisteren is op ItunesU. Ik ben een fervent aanhanger van deze podcasts over de meest uiteenlopende onderwerpen. Neem het hoorcollege aan de TU Delft van Reinout Rutte en Hans van Dijk over stedenbouwkunde: een goed en duidelijk gebracht verhaal, veel plaatjes en een passende presentatie. In de podcast hoor je echter een steeds luider geroezemoes, op een gegeven moment gevolgd door oproepen om toch nog even vol te houden en stil te zijn uit respect voor diegenen die het college wel willen volgen. Wat een snotblagen, zeg. De onverschillige studiehorken etaleren hun blasé attitude in alle lompheid door gewoon te gaan blaten met de maten.

 advertorial 
Benelux RF Conference 2023 - PhD pitches

PhD pitches at the Benelux RF Conference

Learn about the latest trends and developments in high-end RF techniques. On 24 May, the Benelux RF Conference will take place in Nijmegen. New this year are the PhD pitches, in which young professionals present their research results. Make sure to reserve your seat in time and register now.

Ik was er dan ook niet gerust op toen het Institut für Innovation und Design aan de Hochschule für Technik und Wirtschaft Dresden mij uitnodigde om een lezing te houden over duurzaamheid met een toefje ledtechnologie erin. ’We beginnen om 19:00 uur‘, zeiden ze. Met zo‘n tijdstip hoef je bij Nederlandse studenten niet aan te komen. Die gaan gelijk steigeren; ze moeten aan de maaltijd, aan het werk, naar de kroeg of ze willen hun vrije tijd niet opofferen. Ik zag me dus al staan in Dresden, voor anderhalve man en een paardenkop. ’Nee, nee, dat is echt geen probleem‘, bezworen ze. En inderdaad: tot mijn enorme verbazing liep het zaaltje om zeven uur helemaal vol. ’Nix da‘ met vetogedrag. Niks geen opengeklapte laptops achter in de zaal, maar een en al luisterend oor.

Kijk ook eens naar de ItunesU-lezing van Yale-professor Paul Freedman over de vroege middeleeuwen. Zo veel humor zie je zelden in de VS. Nog veel opvallender vind ik de aandacht en de respectvolle stilte die hem ten deel valt. Ik word er zelf stil van.

Waar komt dit verbazingwekkende verschil in studiementaliteit tussen Nederland enerzijds en Duitsland en de VS anderzijds toch vandaan? Zou het degelijke onderwijs- en onderzoekssysteem bij onze oosterburen er iets mee te maken hebben? Zouden Amerikaanse studenten meer motivatie hebben omdat de onderlinge concurrentie groter is en een studie aan een goede universiteit een klein vermogen kost? Ik krijg mijn vinger er maar niet achter, zo zittend in de Veolia-trein die mij en mijn medesardientjes naar Nijmegen transporteert.