Pieter Edelman
23 January 2018

VDL ETG trapt samen met de universiteiten in Antwerpen, Delft, Eindhoven en Gent en een aantal andere partners de ontwikkeling van een compact synchrotron als gefocuste, vrij instelbare röntgenbron. Een traditioneel synchrotron is een grote installatie waarvan er slechts zo’n zeventig over de hele wereld zijn – de Large Hadron Collider is er een. De partners binnen het Smartlight-project willen een versie van enkele meters maken, die betaalbaar is voor onderzoekslaboratoria van grote bedrijven.

Met een synchrotron is het mogelijk om röntgenstraling van hoge intensiteit en een nauwkeurig gecontroleerde golflengte op te wekken, in tegenstelling tot de compacte röntgenbuizen zoals in de medische systemen. Met een synchrotron is het mogelijk om de gewenste energie nauwkeurig in te stellen, wat allerlei mogelijkheden biedt op biomedisch en materiaalkundig onderzoek. Doordat het complexe installaties zijn, is de toegang echter beperkt.

Het Smartlight wil in dit gat springen met hun miniatuur-synchrotron. De werking van deze is gebaseerd op een natuurkundig concept waarbij röntgenstraling wordt geproduceerd uit botsingen tussen laserlicht en versnelde elektronen. De theorie hierachter, bekend als inverse compton scattering, is al decennialang bekend, maar pas sinds kort is de benodigde technologie ver genoeg ontwikkeld.

SmartLight
Artist impression van de Smartlight-röntgenbron.

De initiatiefnemers verwachten dat in veel verschillende sectoren vraag zal zijn naar een dergelijk apparaat, zoals in de medische diagnostiek, hightechindustrie, vliegtuig-, auto- en scheepbouw. Projectpartners Agfa Healthcare, het Erasmus MC en het Materials Innovation Institute (M2i) zullen dit soort toepassingen onderzoeken. Andere partners zijn de Gentse specialist in röntgenbeeldvorming XRE en TI-Coast, een Nederlandse koepelorganisatie van analytische bedrijven. Verder doen het Boijmans van Beuningen-museum en het Koninklijk Museum voor Schone Kunsten Antwerpen mee, want de bron kan verborgen verflagen op schilderijen zichtbaar maken.

 advertorial 
Microchip

Device lifecycle management for fleets of IoT devices

Microchip gives insight on device management, what exactly is it, how to implement it and how to roll over the device management during the roll out phase when the products are in the field. Read more. .

Het initiatief is al een tijdje in de maak. In 2016 dong het plan mee naar een plekje in de KNAW-Agenda Grootschalige Onderzoeksfaciliteiten, maar kwam niet verder dan een eervolle vermelding. Bij dat plan waren onder meer de Universiteit Twente en Panalytical nog betrokken, maar die doen in het finale plan niet meer mee. Het project heeft een budget van 5,7 miljoen euro, waarvan de helft afkomstig is van het Europees fonds voor Regionale Ontwikkeling (Interreg Vlaanderen-Nederland).