Anton van Rossum
S.d.W. vraagt:
Na mijn industrial PhD in procestechnologie ben ik een jaar of twintig geleden r&d-directeur geworden bij een semiconductorbedrijf in de Zwitserse Alpen. Ik werkte er aan geavanceerde technologieën die inmiddels mainstream zijn. Daarna heb ik als zelfstandig consultant een keur aan internationale technologiebedrijven geadviseerd op het terrein van proces- en productinnovatie. In eigen beheer heb ik verder gewerkt aan een aantal innovaties. Hier heb ik bijna mijn hele vermogen in geïnvesteerd.
Enkele jaren geleden heb ik octrooi aangevraagd op een commercieel veelbelovende technologische innovatie. In Frankrijk, omdat mijn lab toen nog daar stond. Tot mijn grote verbazing kreeg ik na een paar maanden een brief waarin het octrooibureau mijn vinding tot Frans staatsgeheim verklaarde. Ieder gebruik – inclusief verkoop – werd verboden. Toen ik contact opnam, deelde het bureau mij mede dat het een voorstel voorbereidde om mij te compenseren. Vervolgens heeft het me bijna twee jaar aan het lijntje gehouden, zonder de toezegging te concretiseren.
Mijn aanvankelijke verbijstering sloeg na een tijdje om in woede en ik zon op mogelijkheden het verbod te omzeilen. Omdat er te veel tijd was verstreken, kon ik de aanvraag niet meer intrekken, maar ik kon natuurlijk wel patent aanvragen in een ander land. Dat heb ik ook gedaan. Ondertussen ben ik op zoek gegaan naar partners om de vinding te industrialiseren. En naar geldschieters, omdat mijn financiële middelen niet meer toereikend zijn. Dit blijkt niet eenvoudig onder de gegeven omstandigheden. Hoe krijg ik beweging in deze zaak?
De headhunter antwoordt:
Je zit in een lastig parket, maar dat lijkt nog maar ten dele tot je doorgedrongen. Openbaarmaking van een tot Frans staatsgeheim verklaarde vinding is strafbaar volgens de Franse wet en kan leiden tot een aanzienlijke geldboete en zelfs gevangenisstraf. Het vervelende is dat indiening van de aanvraag in Nederland in principe al strafbaar is in Frankrijk, omdat het een ongeautoriseerde publicatie betreft.
Allereerst zou ik toch proberen om de aanvraag ingetrokken te krijgen bij het Franse octrooibureau. Essentieel is om hiervan een schriftelijke bevestiging te regelen, in verband met het nieuwheidsbeginsel, en zekerheid dat de aanvraag niet is gepubliceerd. Dien vervolgens bij dezelfde instantie een beargumenteerd verzoek in om de kwalificatie ‘staatsgeheim’ te laten vervallen.
Als dit lukt, ben je er nog niet. Indien je de Nederlandse aanvraag al een jaar geleden hebt ingediend (het prioriteitsjaar), dan adviseer ik je ook deze in te trekken, voordat tot publicatie wordt overgegaan. Ten slotte kun je de octrooiaanvraag opnieuw indienen in Nederland, nu niet belast met het juridische mijnenveld. Hopelijk overkomt je hier niet hetzelfde.
In Nederland is weinig bekend over hoeveel octrooiaanvragen de staatsveiligheid raken, al is het voorstelbaar dat onderwerpen als kernenergie, atoomwapens en biotechnologie gevoelig liggen. Er is wel iets bekend over de VS: daar zijn momenteel ruim vijfduizend patenten die worden gezien als gevaarlijk voor de nationale veiligheid.
Nog een enkel woord over de ‘compensatie’ waar je vruchteloos op hebt gewacht in Frankrijk. Je hebt recht op een ‘redelijke’ vergoeding, ter discretie van de overheid. Je hebt immers veel kosten gemaakt, om nog maar te zwijgen van de gederfde inkomsten. De financiële afwikkeling komt begrijpelijkerwijs zelden of nooit in de publiciteit.