Pieter Edelman
4 December 2017

Steeds meer mensen vervangen hun wekker door hun smartphone vanwege het gebruiksgemak en de mogelijkheden. Maar dat is niet ideaal, vinden ze bij de Rotterdamse startup Circa Labs; de smartphone komt de slaapkwaliteit niet ten goede. Hun device moet het beste van de twee werelden verenigen.

Het is nog even spannend voor Circa Labs: zal de Kickstarter-campagne slagen? Met nog een week te gaan is bijna 94 duizend van de beoogde euroton binnen. 199 euro is wel veel geld voor een wekker. Aan de andere kant: het is ook wel wat meer dan een wekker, vertelt directeur Hans Brouwer: ‘De prijs is inderdaad een issue, maar dat heeft ermee te maken dat we er erg veel features in hebben gestopt. We noemen het een wekker, maar je kunt het ook zien als internet- of dab+-radio. Die kosten in de winkel zo tussen de tweehonderdvijftig en driehonderd euro.’

Toch was het maken van een betere wekker wel degelijk het uitgangspunt. Ouderwetse digitale wekkers zijn over het algemeen niet het toonbeeld van gebruiksvriendelijkheid en vormgeving; vandaar dat veel mensen vandaag de dag het alarm op hun telefoon zetten. Maar dat is niet ideaal, vinden ze bij Circa Labs. ‘Een van de belangrijke redenen waarom slapen lastig is voor mensen, is dat ze ’s avonds eigenlijk toch nog te lang met hun telefoon bezig zijn’, zegt interactieontwerper Yannick Brouwer (geen familie). Het liefst ziet hij de telefoon helemaal verbannen uit de slaapkamer.

Ironisch is juist dat er een omgekeerde beweging te zien is. Slapen is op dit moment ‘in’ in de gadgetwereld: verschillende consumentenelektronicafabrikanten brengen toepassingen op de markt om de slaapkwaliteit te registreren of te verbeteren. ‘Maar die moet je eigenlijk altijd wel instellen met je mobiele telefoon’, vertelt Yannick. ‘Ik heb een aantal van die producten ook zelf geprobeerd, en het komt weleens voor dat de verbinding een keertje weg is of zo. Dan ben je weer een kwartier bezig om een alarm voor de volgende ochtend in te stellen, terwijl je gewoon lekker wilt gaan slapen.’

Circa_Labs_Yannick_Brouwer
Yannick Brouwer met de laatste Circa-iteratie en een van de tientallen speaker-prototypes die uitgeprobeerd moesten worden.

Ruisen van de zee

De Circa probeert daarom het beste van de twee werelden te verenigen. Het is een standalone apparaat zoals een wekker, met grote fysieke knoppen. Tegelijk draait het op Linux en heeft het een touchscreen om wel alle smartphonegemakken naar de slaapkamer te brengen. De speakers hebben de geluidskwaliteit van een goede wekkerradio, maar dat geluid kan komen van internet, bluetooth of dab+. Of een applicatie kan het ruisen van de zee laten horen om je beter te laten inslapen. Met een sensor onder het matras kan het systeem het beste moment bepalen om je weer wakker te maken.

 advertorial 
Microchip

Device lifecycle management for fleets of IoT devices

Microchip gives insight on device management, what exactly is it, how to implement it and how to roll over the device management during the roll out phase when the products are in the field. Read more. .

Tegelijk heeft de smartphone ook weer functies die je juist liever niet in de slaapkamer wilt hebben. ‘Wij hebben er geen microfoon in zitten en geen camera’, benadrukt Hans. ‘Je hebt nu heel veel dingen zoals de Echo van Amazon waarbij je spraak gebruikt om iets aan te zetten – dat is heel populair op dit moment. Ik denk dat het best had geholpen met de verkoop als we dat erop hadden gezet. Maar ja, je wilt gewoon in de slaapkamer niet dat er de mogelijkheid is dat een microfoon ongewild wordt aangezet, en een camera al helemaal niet.’

‘Vanwege de privacy willen we slaapdata ook alleen lokaal op het apparaat opslaan’, vult Yannick aan. ‘We moeten natuurlijk wel zorgen dat het daar goed afgeschermd staat, maar dat basisuitgangspunt helpt al met de beveiliging.’

Circa wilde zijn apparaat ook niet al te afhankelijk maken van een internetverbinding. ‘Er was een tijdje geleden een partij die met heel veel investeringsgeld vanuit Silicon Valley tweeënhalf miljoen had opgehaald in een Kickstarter-campagne, ook voor een slimme wekker’, vertelt Yannick. ‘Maar zij zijn ermee gestopt, en omdat hun basis voor een groot deel op servers draaide, waren al die producten in één klap obsolete.’

De Rotterdamse starter heeft zelfs even overwogen om er helemaal geen wifi op te zetten. ‘Maar het geeft toch wel weer bepaalde mogelijkheden: Spotify en internetradio kunnen bijvoorbeeld wel waardevol zijn, of een koppeling met je verlichting, of met de thermostaat, zodat die de kamer ’s ochtends al kan opwarmen’, illustreert Yannick. ‘Je kunt er wel voor kiezen om ’s nachts de internetverbinding uit te zetten vanwege straling. We kregen toch wel erg vaak te horen dat mensen zich daar zorgen om maakten. Slaap is ook voor een groot deel perceptie.’

Gedeeltelijk om die reden, maar ook gewoon vanwege het gemak, is de bijbehorende slaapsensor via usb verbonden. Die sensor is er in eerste instantie om het beste moment zoeken om de wekker af te laten gaan. ‘Een normale wekker vinden we eigenlijk best onnatuurlijk, want die maakt je strak om een bepaalde tijd wakker zonder rekening te houden met waar je in je slaapcyclus zit’, zegt Yannick. ‘Soms word je net gewekt in je diepe slaap of in je remslaap, waardoor je eigenlijk heel onrustig en moe wakker wordt.’

Er zijn daarom verschillende producten op de markt die proberen de slaapcycli te analyseren en binnen de duur van bijvoorbeeld een half uur het beste moment te kiezen. Ze zijn niet allemaal even succesvol, maar Circa heeft een aanpak gekozen die in de literatuur goede resultaten laat zien. ‘Die aanpak staat bekend als ballistocardiografie’, legt Yannick uit. ‘We gebruiken een piëzo-elektrische druksensor met extreem hoge gevoeligheid. Daarmee meten we door het matras heen de ademhaling en beweging. Voor de verschillende delen van de slaapcyclus heb je hele typerende patronen.’

De Rotterdamse wekker biedt daarnaast ook wat mogelijkheden om het wakker worden zelf wat prettiger te maken: gefluit van vogeltjes uit de luidspreker, een opkomende zon op het display, het is allemaal mogelijk. ‘We hadden eerst ook het idee om met licht wakker te worden, zoals je hebt met de Philips Wake-up Light’, aldus Hans. ‘Maar het licht van het display is daar niet sterk genoeg voor. We kunnen wel overweg met Triggi, een dienst waarmee je via de cloud je lichten aan kunt zetten.’

Ook met inslapen wil het apparaat kunnen helpen. ‘Het display kan bijvoorbeeld een pulserende stip laten zien die je helpt om je ademhaling te verleggen en tot rust te komen’, verklaart Yannick. ‘Er komt net genoeg licht vanaf, dus je kunt je ogen al wel vast dichtdoen.’

Daarnaast zijn er natuurlijk allerlei rustgevende geluiden af te spelen, zoals het ruisen van de zee of het getjirp van krekels. Of gewoon witte ruis. ‘Dat is een soort van hele constante ruis waarmee geluiden van buiten, tikkende radiatoren of druppende kranen een beetje naar de achtergrond verdwijnen. Er zijn best veel mensen die daar een apart apparaat van honderd euro voor kopen’, weet Yannick.

Circa_Labs_Hans_Brouwer
Hans Brouwer toont het idee voor een slimme wekker dat hij enkele jaren geleden liet maken.

Allemaal geneuzel

Het idee om wat te gaan doen met een betere wekker, komt van Hans. Hij liep er al een tijdje mee rond en liet zelfs al eens een keer een ideetje uitwerken. ‘Volgens mij was dat in 2014’, vertelt hij, terwijl hij het prototype erbij pakt van een plastic device met groot touchscreen.

Achteraf gezien, was de tijd er nog niet helemaal rijp voor, vertelt de ondernemer. ‘Een van de belangrijkste eisen was dat er een groot display op moest, maar wel een met totale zwartheid. In dit prototype had je nog te maken met een backlight. Als je ’s nachts de tijd wil weergeven, dan zie je heel het scherm oplichten. Dat is iets wat we absoluut niet wilden. We hadden toen wel bedacht dat we een gaatje in het scherm zouden maken en er dan een heel klein lampje achter zouden zetten, maar dat is allemaal geneuzel en bovendien ben je dan bezig om standaard componenten niet-standaard te maken.’

Dankzij de immer voortschrijdende ontwikkeling in smartphoneland zijn er tegenwoordig echter betaalbare oled-schermen op de markt, die echt zwart zijn als ze uit staan. Ook de opkomst van de bluetooth-luidspreker de afgelopen jaren bleek Circa in de kaart te spelen. ‘We wilden goed geluid hebben; het moet qua beleving echt beter zijn dan een standaard wekker en helemaal dan je telefoon’, vertelt Hans. Dat werd mogelijk door trucs te gebruiken van de bluetooth-luidsprekers, zoals een passieve basradiator die meetrilt met de actieve speakers. ‘Zo’n passieve luidspreker had je tien jaar geleden niet gevonden op de markt’, vermoedt Hans.

Circa_Labs_Daan_Weijers
In een van de eerdere prototypes waren de randen rond het scherm nog te zien, maar in de laatste versie is het hele vlak egaal zwart.

Even schrikken

Het balletje ging echt rollen toen Hans vorig jaar op de Dutch Design Week Yannick tegenkwam, die daar als TUE-student zijn afstudeerproject presenteerde. De twee raakten aan de praat, en het idee om een betere wekker te maken, nam serieuze vormen aan. Yannick: ‘Dat transformeerde toen steeds meer in de vraag hoe we mensen beter kunnen helpen met slapen.’ In januari zag Circa Labs het levenslicht in ‘zijn’ Rotterdam. Enkele maanden later werd het team uitgebreid met Daan Weijers, een vriend van een vriend van Yannick.

Een klein team dus, maar wel een dat snel kon ontwikkelen omdat Hans kan bogen op een uitgebreid netwerk. Samen met zakenpartner Steven Tan beheert hij een investeringsfonds voor technologiebedrijven, en meestal gaat hij gelijk aan het roer staan van een onderneming waarin ze geld steken. Zo was hij al directeur bij CPS Europe, Omniradar en Optics11, en nu van Tritos Diagnostics en Amsterdam Scientific Instruments. De mensen achter Triggi kent hij nog van zijn tijd dat hij zaken deed met Quby.

Zo wist Hans direct met wie hij in zee wilde voor de technologie: ‘We ontwikkelen heel graag op de I.MX6-soc van NXP. Dat is gewoon het beste platform op dit moment’, vertelt hij. ‘En NXP heeft ook echt een hele goede chipset voor dab+-radio. En dan krijg je dus ook ondersteuning.’ Hij deed al veel zaken met een goed elektronicaontwerpbureau in Polen dat met dat platform overweg kon voor de technische realisatie, terwijl het mechanisch ontwerp weer van een partij in Amsterdam kwam.

Voor het design kwam Circa uit bij ontwerper Robert Bronwasser, die er wel een uitdaging in zag om mee te denken over een nieuw soort wekker. Hij kwam onder meer met het idee om een grote draaiknop te gebruiken en een stoffen bekleding voor een vriendelijk uiterlijk. ‘Het was wel even schrikken toen Google in september ineens met een hele set aan hardwareproducten met textiel kwam’, zegt Yannick. ‘Toen zag je allemaal berichten in de media over hoe Google technologie vriendelijker probeert te maken, maar wij zaten wel even van: ‘Euh, daar waren wij ook net mee bezig.’’

Veel leek het gelukkig niet uit te maken. Toen het drietal afgelopen oktober weer terugkeerde naar de Dutch Design Week – dit keer als bedrijf – kregen ze genoeg positieve reacties om de Kickstarter-campagne aan te durven. In eerste instantie als slaapdevice, maar toch ook met een schuin oog naar een audioproduct. ‘Sommige mensen daar zeiden dat ze het gewoon een mooi klokje vonden’, aldus Yannick, ‘of een tabletopradio die ze wel in hun keuken wilden hebben.’